İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından veya işçi tarafından haklı bir neden olmadan feshedilmesi durumunda, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İhbar tazminatının amacı, işçinin işsiz kalmaması ve iş araması için kendisine bir süre tanınmasıdır.
İhbar Tazminatının Hesaplanması
İhbar tazminatı, işçinin çalıştığı süreye ve brüt ücretine göre hesaplanır. İşçi, çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında ihbar tazminatı almaya hak kazanır. Kısmi yıl için ise, çalışılan sürenin 30 güne bölünmesi ve çıkan rakamın 30 ile çarpılması suretiyle ihbar tazminatı hesaplanır.
Örneğin, bir işçi 2 yıllık bir iş sözleşmesi ile çalışmaktadır ve işveren tarafından haklı bir neden olmadan işten çıkarılmıştır. Bu durumda işçi, 2 yıl x 30 gün = 60 günlük brüt ücret tutarında ihbar tazminatı almaya hak kazanacaktır.
İhbar Tazminatının Ödenme Süresi
İş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 8 iş günü içinde ihbar tazminatının işçiye ödenmesi gerekir. Bu süre içinde ihbar tazminatı ödenmezse, işçiye ayrıca yasal faiz ödenir.
İhbar Tazminatı Hangi Durumlarda Alınır?
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından veya işçi tarafından haklı bir neden olmadan feshedilmesi durumunda ödenir.
İşveren Tarafından Fesih Halinde İhbar Tazminatı
İşveren tarafından fesih halinde, ihbar tazminatı ödenmesi için fesih sebebinin haklı bir neden olmaması gerekir. Haklı bir nedene dayalı fesih halinde, işveren ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir.
İşveren tarafından haklı bir neden olmadan fesih halleri şunlardır:
- İşçinin yetersizliği,
- İşçinin ahlaki açıdan yetersizliği,
- İşçinin işyerinde düzeni bozucu tutum ve davranışları,
- İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanması,
- İşçinin işverene zarar vermesi,
- İşçinin işyerinde alkol veya uyuşturucu madde kullanması,
- İşçinin işverenin talimatlarına uymaması,
- İşçinin işverenin işyerinde bulunan makine, araç veya gereçleri kasten veya dikkatsizlik nedeniyle tahrip etmesi veya bozması,
- İşçinin işverenin işyerinde bulunan makine, araç veya gereçleri kasten veya dikkatsizlik nedeniyle kullanmaması nedeniyle işyerinde bir kaza meydana gelmesi.
İşçi Tarafından Fesih Halinde İhbar Tazminatı
İşçi tarafından fesih halinde, ihbar tazminatı ödenmesi için işçinin haklı bir nedene dayanması gerekir. Haklı bir nedene dayanmayan fesih halinde, işçi ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
İşçi tarafından haklı bir nedene dayalı fesih halleri şunlardır:
- İşverenin işçinin ücretini veya diğer haklarını ödememesi,
- İşverenin işçiye kötü muamelede bulunması,
- İşverenin işçinin işyerinde çalışmasını engelleyici tutum ve davranışları,
- İşverenin işçinin iş güvencesini ortadan kaldıran bir işlem yapması.
İhbar Tazminatı Alınması İçin Başvuru Süresi
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 1 yıl içinde iş mahkemesine başvurarak talep edilebilir. Bu süre içinde başvuru yapılmazsa, ihbar tazminatı talebi zamanaşımına uğrar.
İhbar Tazminatı Alınması İçin Gerekli Belgeler
İhbar tazminatı talebinde bulunulmak için aşağıdaki belgeler gereklidir:
- İş sözleşmesi,
- İşe giriş bildirgesi,
- İşten çıkış bildirgesi,
- İhbarname (varsa),
- İşçinin banka hesap numarası.
İhbar Tazminatı Talebinde Bulunma Süreci
İhbar tazminatı talebinde bulunmak için, öncelikle işverene ihtarname gönderilerek ihbar tazminatının ödenmesi talep edilir. İşveren ihtarnameyi cevapsız bırakırsa veya talebi reddederse, işçi iş mahkemesine başvurarak ihbar tazminatı talebinde bulunabilir.
İş mahkemesi,