İşten Ayrılma Tazminat Hesaplama
İşten ayrılma tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda işçiye veya işverene ödenen tazminattır. Bu tazminat, iş sözleşmesinin feshinde işçinin uğrayacağı zararları telafi etmek amacıyla ödenir.
İşten ayrılma tazminatı, iş sözleşmesinin feshinin sebebine göre iki şekilde hesaplanır:
- İşçinin haklı nedenle feshi durumunda: İşçinin haklı nedenle işten ayrılması durumunda, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücretidir.
- İşverenin haklı nedenle feshi veya işçinin geçerli nedenle feshi durumunda: İşverenin haklı nedenle işçiyi işten çıkarması veya işçinin geçerli nedenle işten ayrılması durumunda, işçi ihbar tazminatına hak kazanır. İhbar tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücretidir.
Kıdem Tazminatı Hesaplama
Kıdem tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem tazminatı tutarı = (İşçinin son brüt ücreti * Çalışma süresi * 30) / 360
Örneğin, bir işçinin son brüt ücreti 5.000 TL ise ve işçinin işyerinde 5 yıl çalışmışsa, işçinin kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı tutarı = (5.000 TL * 5 yıl * 30) / 360 = 2.500 TL
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin son brüt ücreti esas alınır. Bu ücrete, işçinin ek ücretleri, primleri, sosyal yardımları ve benzeri ödemeler dahil edilir. Fazla mesai ücretleri ise kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmez.
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte işçiye ödenir. Ancak, işçinin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, işverene 15 gün önceden ihbarda bulunması gerekir. İşveren bu ihbar süresine uymazsa, işçiye ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.
İhbar Tazminatı Hesaplama
İhbar tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:
İhbar tazminatı tutarı = (İşçinin son brüt ücreti * Çalışma süresi * 30) / 360
Örneğin, bir işçinin son brüt ücreti 5.000 TL ise ve işçinin işyerinde 5 yıl çalışmışsa, işçinin ihbar tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
İhbar tazminatı tutarı = (5.000 TL * 5 yıl * 30) / 360 = 2.500 TL
İhbar tazminatı hesaplanırken, işçinin son brüt ücreti esas alınır. Bu ücrete, işçinin ek ücretleri, primleri, sosyal yardımları ve benzeri ödemeler dahil edilir. Fazla mesai ücretleri ise ihbar tazminatı hesaplamasına dahil edilmez.
İşveren, işçiye ihbar süresi kadar süre içinde ihbar tazminatını ödemek zorundadır. İşveren bu süre içinde ihbar tazminatını ödemezse, işçiye ayrıca gecikme cezası ödemek zorundadır.
İşten Ayrılma Tazminatından Kesintiler
İşten ayrılma tazminatından, işçinin gelir vergisine tabi olan ücretleri için gelir vergisi kesintisi yapılır. Ayrıca, kıdem tazminatı üzerinden damga vergisi kesintisi de yapılır.
İşten Ayrılma Tazminatından Faydalanma Şartları
İşten ayrılma tazminatından yararlanabilmek için, işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- İş sözleşmesinin sona ermesi gerekir.
- İşçinin iş sözleşmesinin feshinde haklı olması veya geçerli bir nedeni olması gerekir.
- İşçinin kıdem tazminatı için gerekli çalışma süresini doldurmuş olması gerekir.
İşten Ayrılma Tazminatı Davası
İşverenin, işçiye kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödememesi durumunda, işçi bu tazminatlarını dava yoluyla talep edebilir. İşçi, bu dava