Haksız Tutuklama Tazminatı Miktarı
Haksız tutuklama, bir kişinin suç işlediğine dair yeterli şüphe olmamasına rağmen, hukuka aykırı olarak tutuklanmasıdır. Haksız tutuklama, kişilerin temel hak ve özgürlüklerine yönelik en ciddi ihlallerden biridir. Bu nedenle, haksız tutuklama mağdurlarına maddi ve manevi tazminat ödenmesi öngörülmektedir.
Maddi Tazminat
Haksız tutuklama nedeniyle uğranılan maddi zararlar, tutuklanan kişinin iş kaybı, gelir kaybı, tedavi giderleri, dava masrafları gibi unsurları kapsar. Bu zararlar, tutuklanan kişinin sosyal ve ekonomik durumuna göre belirlenir.
Manevi Tazminat
Haksız tutuklama, kişilerin özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına neden olur. Bu durum, kişilerin kişilik haklarına ve onurlarına yönelik bir saldırıdır. Bu nedenle, haksız tutuklama mağdurlarına manevi tazminat ödenmesi gerekmektedir.
Manevi Tazminat Miktarı
Manevi tazminat miktarı, objektif bir ölçüyle belirlenemez. Bu nedenle, manevi tazminat miktarının belirlenmesinde hakimin takdir yetkisi bulunmaktadır. Hakim, manevi tazminat miktarını belirlerken, aşağıdaki unsurları göz önünde bulundurur:
- Tutuklamanın süresi
- Tutuklanmanın kişinin sosyal ve ekonomik durumuna etkisi
- Tutuklanmanın kişinin kişilik haklarına ve onuruna etkisi
- Tutuklanmanın kamuoyunda yarattığı etki
Haksız Tutuklama Tazminatı Dava Süreci
Haksız tutuklama tazminatı davası, tutuklanan kişi tarafından açılabilir. Dava, tutuklanan kişinin tutuklandığı yer sulh ceza hakimliğine açılır.
Dava dilekçesinde, tutuklanan kişinin kimlik bilgileri, tutuklanma tarihi ve süresi, tutuklanmanın neden olduğu maddi ve manevi zararlar belirtilmelidir.
Davalı taraf, haksız tutuklama iddiasını ispatlamak zorundadır. Davalı taraf, tutuklanan kişinin suç işlediğine dair yeterli şüphenin var olduğunu ispatlayamazsa, davacı lehine tazminata hükmedilir.
Haksız Tutuklama Tazminat Davalarında Yargıtay Kararları
Yargıtay, haksız tutuklama tazminatı davalarında, manevi tazminat miktarının belirlenmesinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerektiğini belirtmiştir:
- Tutuklamanın süresi
- Tutuklanmanın kişinin sosyal ve ekonomik durumuna etkisi
- Tutuklanmanın kişinin kişilik haklarına ve onuruna etkisi
- Tutuklanmanın kamuoyunda yarattığı etki
Yargıtay, haksız tutuklama tazminatı davalarında, manevi tazminat miktarının 10.000 TL’den başlayarak, 100.000 TL’ye kadar çıkabileceğini belirtmiştir.
Haksız Tutuklama Tazminatı Davalarında Örnek Kararlar
Yargıtay 20. Hukuk Dairesi, E. 2018/2252, K. 2019/1148, T. 09.07.2019
“Somut olayda, davacı hakkında ‘silahlı terör örgütüne üye olmak’ suçundan yürütülen soruşturmada tutuklanarak 15 ay 15 gün süreyle tutuklu kalmıştır. Tutuklama süresi ve davacının tutuklu kaldığı süre göz önünde bulundurulduğunda, manevi tazminat miktarının 50.000 TL’den az olmamak üzere takdir edilmesi gerektiği kabul edilmelidir.”
Yargıtay 20. Hukuk Dairesi, E. 2017/3258, K. 2018/578, T. 23.05.2018
“Somut olayda, davacı hakkında ‘kasten öldürme’ suçundan yürütülen soruşturmada tutuklanarak 2 yıl 3 ay süreyle tutuklu kalmıştır. Tutuklama süresi ve davacının tutuklu kaldığı süre göz önünde bulundurulduğunda, manevi tazminat miktarının 100.000 TL’den az olmamak üzere takdir edilmesi gerektiği kabul edilmelidir.”
Haksız Tutuklama Tazminatı Davalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Haksız tutuklama tazminatı davası açmak için, avukatla çalışmak faydalı olacaktır. Avukat, davanın açılması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması konusunda gerekli hukuki desteği sağlayacaktır.
Haksız tutuklama tazminatı davası açarken, aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir:
- Tutuklamanın hukuka aykırı olduğunu ispatlamak gerekir.
- Tutuklanmanın neden olduğu maddi ve manevi zararları belgelemek gerekir