Kıdem Tazminatı Faiz Başlangıcı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçinin işyerinde çalışmış olduğu her yıl için 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı süreye göre belirlenir. İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için iş sözleşmesinin sona ermesi gerekir. İş sözleşmesi, işçinin istifası, işverenin feshi, sözleşmenin sona ermesi veya işçinin ölümü gibi nedenlerle sona erebilir.
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte muaccel hale gelir. Muaccel hale gelen bir alacak, istendiği anda ödenmesi gereken alacak demektir. Bu nedenle, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren kıdem tazminatı için faiz işlemeye başlar.
Kıdem tazminatı faiz başlangıcı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibarendir. Bu, Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarında da kabul edilen bir ilkedir.
Ancak, kıdem tazminatı için faiz başlangıcı, bazı durumlarda farklı tarihlere de çekilebilir. Bu durumlar şunlardır:
- İşverenin temerrüde düşmesi halinde: İşveren, kıdem tazminatını ödemekle yükümlü olduğu halde, bu yükümlülüğünü yerine getirmezse, temerrüde düşmüş olur. Temerrüt, borçlunun, alacaklıya olan borcunu ödememesi veya ödemede gecikmesidir.
İşverenin temerrüde düşmesi halinde, kıdem tazminatı faizi, temerrüde düştüğü tarihten itibaren işlemeye başlar. Temerrüt tarihi, işverenin kıdem tazminatını ödemesi gerektiği tarihtir.
- İşçinin işe iade davası açması halinde: İşveren, işçiyi haklı bir neden olmaksızın işten çıkarırsa, işçi işe iade davası açabilir. İşe iade davası sonucunda işçinin işe iadesine karar verilirse, işçiye işe iade edilene kadar geçen süre için de kıdem tazminatı ödenir.
İşçinin işe iade davası açması halinde, işe iade edilene kadar geçen süre için kıdem tazminatı faizi, işe iade davası açıldığı tarihten itibaren işlemeye başlar.
- İşçinin ölümü halinde: İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatı, işçinin mirasçılarına ödenir. İşçinin mirasçılarına ödenecek kıdem tazminatı faizi, işçinin ölüm tarihi ile mirasçıların kıdem tazminatını talep ettikleri tarih arasında işlemeye başlar.
Kıdem tazminatı faizi, işleyecek süreye ve faiz oranına göre hesaplanır. İşleyecek süre, kıdem tazminatının ödenmesi gereken tarih ile faizin başladığı tarih arasındaki süredir. Faiz oranı ise, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nca belirlenen bir orandır.
Kıdem tazminatı faizi hesaplaması, aşağıdaki formülle yapılır:
Faiz = (Tazminat Tutarı * Faiz Oranı * İşleyecek Süre) / 100
Örnek:
Bir işçi, 10 yıllık kıdemi ile 5.000 TL’lik kıdem tazminatı hak ediyor olsun. İşçi, iş sözleşmesini 1 Temmuz 2023 tarihinde feshetmiş olsun. İşveren, kıdem tazminatını 10 Ağustos 2023 tarihinde ödemiş olsun. Bu durumda, kıdem tazminatı faizi aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Faiz = (5.000 TL * 20 % * 60 gün) / 100
Faiz = (5.000 TL * 0,2 * 0,6) / 100
Faiz = 60 TL
Bu durumda, işçiye ödenecek kıdem tazminatı tutarı, 5.000 TL + 60 TL = 5.060 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı faizi, işçinin aleyhine sonuç doğurabilecek bir durumdur. Bu nedenle, işçilerin kıdem tazminatı faiz başlangıcı ile ilgili haklarını iyi bilmeleri ve bu haklarını korumaları gerekir.