Kıdem tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin işverene karşı hizmet akdi ile bağlı olarak çalıştığı süre boyunca işverenin işçiye karşı olan yükümlülüklerinden kaynaklanan bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin iş akdinin feshi halinde işçiye ödenir.
Kıdem tazminatı kimlere ödenir?
Kıdem tazminatı, İş Kanunu’na tabi bir iş yerinde en az bir yıl çalışmış olan işçilere ödenir. İşçi, işverenle iş sözleşmesi yapmış olmalıdır. İş sözleşmesi, İş Kanunu’ndan doğabileceği gibi Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunu ve benzerleri kapsamında da yer alabilir.
Kıdem tazminatı hangi hallerde ödenir?
Kıdem tazminatı, işçinin iş akdinin feshi halinde ödenir. İş akdi, işverenin veya işçinin haklı nedenle feshi, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işverenin feshi, işçinin iş sözleşmesini feshi ve son olarak işverenin ekonomik, teknolojik veya yapısal nedenlerle iş akdini feshi halinde ödenir.
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatının tutarı, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücrettir. Burada esas alınacak ücret işçinin son giydirilmiş ücretidir yani prim, ikramiye dâhildir. 1 yıldan sonra artan süreler için orantılı ücret ödenir. Kıdem tazminatının miktarı toplu iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesiyle artırılabilir.
Örneğin, bir işçi 10 yıldır aynı iş yerinde çalışmış olsun ve son giydirilmiş ücreti 5.000 TL olsun. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı tutarı, 10 x 30 x 5.000 = 1.500.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı ne zaman ödenir?
Kıdem tazminatı, iş akdinin feshedildiği tarihte ödenir. İşveren, işçiye kıdem tazminatını ödemek için iş akdinin feshinden itibaren en geç 20 iş günü süreye sahiptir. İşveren bu süre içinde kıdem tazminatını ödemezse, işçi yasal faiz talep edebilir.
Kıdem tazminatı taksitlendirilebilir mi?
İşveren, işçinin yazılı talebi halinde kıdem tazminatını taksitlendirebilir. Ancak, taksit sayısı 6’yı geçemez. İşveren, kıdem tazminatını taksitlendirdiği takdirde, her taksit için aylık %5’ten fazla olmayan bir faiz ödemekle yükümlüdür.
Kıdem tazminatı hangi şekillerde ödenebilir?
Kıdem tazminatı, nakden veya hesaben ödenebilir. Nakden ödemede, kıdem tazminatı işçiye nakit olarak ödenir. Hesaben ödemede ise, kıdem tazminatı işçinin hesabına yatırılır.
Kıdem tazminatı ödenmezse ne olur?
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi öncelikle işverene kıdem tazminatını ödemesi için ihtar çekmelidir. İhtara rağmen işveren kıdem tazminatını ödemezse, işçi yasal yollara başvurabilir. İşçi, işveren aleyhine icra takibi yapabilir veya dava açabilir.
Kıdem tazminatı zamanaşımına uğrar mı?
Kıdem tazminatı alacağı, iş akdinin feshedildiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava yoluyla talep edilmelidir. Bu süre içinde dava açılmazsa, kıdem tazminatı alacağı zamanaşımına uğrar.
Kıdem tazminatı ile ilgili diğer hususlar
- Kıdem tazminatı, işçinin birikmiş hakkıdır. İşveren, işçinin kıdem tazminatını ödemeyerek işçinin bu hakkını gasp etmiş olur.
- Kıdem tazminatı, işçinin emeklilik maaşına yansıtılır. Bu nedenle, kıdem tazminatının zamanında ödenmesi işçinin emeklilik maaşını da etkiler.
- Kıdem tazminatı, işçinin işverene karşı olan alacaklarından mahsup edilebilir. Örneğin, işçi işverene borcu varsa, kıdem tazminatı bu borcundan mahsup edilebilir.
Kıdem tazminatı ödenirken dikkat edilmesi gereken hususlar
- Kıdem tazminatının tutarı, işçinin çalıştığı her yıl için 3