İşten Kendim Çıkarsam Tazminat Alabilir miyim?
İşten kendi isteğiyle ayrılan işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağı, Türk İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, işçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve o yerin işverenin asıl işyeri olması gerekir.
Ancak, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde, kıdem tazminatına hak kazanması için işyerinde en az bir yıl çalışma şartı aranmaz. Haklı nedenle işten ayrılma, işçinin iş sözleşmesini, işverenin davranışlarından kaynaklanan nedenlerle feshetmesidir. Haklı nedenler, İş Kanunu’nun 24. maddesinde sayılmıştır. Bu nedenlerden bazıları şunlardır:
- İşverenin işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşması, hakaret etmesi, tehdit etmesi veya hakarete varan sözler söylemesi
- İşverenin işçiye karşı ağır ve haksız bir şekilde mobbing uygulaması
- İşverenin işçinin ücretini veya diğer haklarını ödememesi
- İşverenin işçiye, iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen çalışma koşullarını sağlamaması
- İşyerinde sağlık ve güvenlik koşullarının işçinin yaşamını veya sağlığını tehlikeye atacak şekilde olması
İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde, kıdem tazminatının miktarı, işçinin çalışılan her yıl için 30 günlük brüt ücretidir.
İşten Kendi İsteğiyle Ayrılan İşçi İhbar Tazminatı Alabilir mi?
İşten kendi isteğiyle ayrılan işçinin ihbar tazminatı alıp alamayacağı, İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, iş sözleşmesini bildirim süresine uymadan fesheden taraf, diğer tarafa bildirim süresinin ücreti tutarında tazminat ödemek zorundadır.
Bildirim süresi, işçinin kıdemine göre değişir. İşçinin kıdemi 1-5 yıl arasında ise bildirim süresi 2 haftadır. İşçinin kıdemi 5-15 yıl arasında ise bildirim süresi 4 haftadır. İşçinin kıdemi 15 yıldan fazla ise bildirim süresi 6 haftadır.
İşten kendi isteğiyle ayrılan işçi, bildirim süresine uymadan ayrılırsa, işverene bildirim süresinin ücreti tutarında ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
İşten Kendi İsteğiyle Ayrılan İşçiye Karşı İşverenin Hakları
İşten kendi isteğiyle ayrılan işçinin, işverene karşı bazı borçları olabilir. Bu borçlar, işçinin iş sözleşmesi veya işyeri uygulaması ile belirlenir. Örneğin, işçinin işverene ait araç, gereç veya malzemeyi teslim etmesi veya işverene ait bilgileri gizli tutması gerekebilir.
İşveren, işçinin bu borçlarını yerine getirmemesi halinde, işçiye karşı yasal yollara başvurabilir.
İşten Kendi İsteğiyle Ayrılan İşçiye Karşı İşçinin Hakları
İşten kendi isteğiyle ayrılan işçinin, işverene karşı bazı hakları da olabilir. Bu haklar, İş Kanunu veya toplu iş sözleşmesi ile belirlenir. Örneğin, işçinin işverene ait ikramiye, prim veya kar payı gibi alacaklarının ödenmesi gerekebilir.
İşveren, işçinin bu haklarını ödememesi halinde, işçiye karşı yasal yollara başvurabilir.
İşten Kendim Çıkarsam Tazminat Almak İçin Ne Yapmalıyım?
İşten kendi isteğiyle ayrılan işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, iş sözleşmesini feshederken işverene bir dilekçe ile başvurması gerekir. Bu dilekçede, işçinin işten ayrıldığı tarih, kıdemi ve kıdem tazminatı talebi belirtilmelidir.
İşveren, işçinin kıdem tazminatı talebini reddederse, işçi iş mahkemesine başvurarak kıdem tazminatını talep edebilir.
İşten Kendim Çıkarsam İhbar Tazminatı Almak İçin Ne Yapmalıyım?
İşten kendi isteğiyle ayrılan işçinin ihbar tazminatı alabilmesi için, iş sözleşmesini feshederken işverene bir dilekçe ile başvurması gerekir. Bu dilekçede, işçinin işten ayrıldığı tarih ve bildirim süresinin ücreti tutarında ihbar tazminatı talebi belirtilmelidir.