Manevi Tazminat Davası Yetkili Mahkemesi
Manevi tazminat, hukuk düzeni tarafından korunan kişilik haklarına karşı hukuka aykırı olarak yapılan bir saldırı sonucunda, kişinin uğradığı manevi zararların karşılığı olarak ödenen bir tazminat türüdür. Manevi tazminat, maddi tazminat gibi, zararın giderilmesi amacıyla değil, kişinin uğradığı manevi acı, elem ve üzüntülerin telafisi amacıyla ödenir.
Manevi tazminat davaları, hukuk mahkemelerinde görülür. Manevi tazminat davalarının yetkili mahkemesi, genel olarak davacının yerleşim yeri mahkemesi ile davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Bu kural, Türk Medeni Kanunu’nun 25. maddesinde düzenlenmiştir.
Davacının Yerleşim Yeri Mahkemesi
Manevi tazminat davasında, davacının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Bu kural, manevi tazminat davalarında, davacının kişilik haklarının korunması amacına dayanmaktadır. Davacının yerleşim yeri mahkemesi, davacının manevi zararlarının giderilmesinde daha etkin bir şekilde rol oynayacaktır.
Davalının Yerleşim Yeri Mahkemesi
Manevi tazminat davasında, davalının yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir. Bu kural, davalının kişilik haklarına karşı yapılan saldırının etkisinin giderilmesine dayanmaktadır. Davalı, yerleşim yeri mahkemesinde yargılanırken, kişilik haklarının korunması açısından daha avantajlı bir konumda olacaktır.
İstisnalar
Genel yetki kuralına bazı istisnalar da getirilmiştir. Bu istisnalar, aşağıdaki gibidir:
- Trafik kazası nedeniyle manevi tazminat talep edilmesi halinde, kazanın meydana geldiği yer mahkemesi yetkilidir.
- İş kazası nedeniyle manevi tazminat talep edilmesi halinde, iş kazasının meydana geldiği yer mahkemesi yetkilidir.
- Tüketicinin korunması kapsamında manevi tazminat talep edilmesi halinde, tüketicinin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
- İdarenin eylemi nedeniyle manevi tazminat talep edilmesi halinde, idari yargıda görevli ve yetkili mahkeme yetkilidir.
Yetkisizlik İtirazının Süresi
Manevi tazminat davasında yetkisizlik itirazında bulunulabileceği gibi, mahkemenin yetkisini kendiliğinden araştırması da mümkündür. Yetkisizlik itirazında bulunulması halinde, mahkemenin yetkisini araştırması zorunludur.
Yetkisizlik itirazında bulunulması halinde, itirazın süresi, ilk itirazda 10 gün, ikinci itirazda ise 5 gündür. Yetkisizlik itirazının süresinde yapılmaması halinde, itiraz reddedilecektir.
Yetkisizlik Kararının Etkisi
Yetkisizlik kararı verilmesi halinde, davanın o yerde görülmesi mümkün olmayacaktır. Davanın görülmesi için, yetkili mahkemeye dava açılması gerekmektedir.
Sonuç
Manevi tazminat davalarında yetkili mahkemenin tespiti, dava şartlarından biridir. Yetkili mahkemenin yanlış tespit edilmesi halinde, dava usulden reddedilecektir. Bu nedenle, manevi tazminat davaları açılırken, yetkili mahkemenin doğru tespit edilmesi önemlidir.
Ek Bilgiler
Manevi tazminat davalarında, yetkili mahkemenin yanı sıra, görevli mahkemenin de tespiti önemlidir. Manevi tazminat davaları, hukuk mahkemelerinde görülür. Ancak, bazı durumlarda, manevi tazminat talepleri idari yargıda da görülebilmektedir.
İdari yargıda manevi tazminat talebinde bulunulabilmesi için, idari işlemin hukuka aykırı olması ve bu aykırılığın manevi zarara neden olması gerekir. İdari yargıda manevi tazminat davaları, idare mahkemelerinde görülür.
Manevi tazminat davalarında, davacının uğradığı manevi zararların ispatı gerekir. Manevi zararların ispatı için, davacı, zararlarının varlığını ve miktarını gösteren deliller sunmalıdır. Manevi zararların ispatı için, genel olarak, tanık, bilirkişi ve fotoğraf gibi deliller kullanılabilir.
Manevi tazminat davalarında, mahkeme, davacının uğradığı manevi zararları, hakkaniyete uygun olarak belirler. Manevi tazminat miktarı, her olayda farklı olarak belirlenir. Manevi tazminat miktarının belirlenmesinde, davacının uğradığı manevi zararların niteliği, derecesi ve etkisi gibi unsurlar dikkate alınır.
Manevi tazminat davalarında, davacı, dava açarken, dava dilekçesinde, davacının uğradığı manevi zararları ve bu zararların miktarını belirtmelidir. Mahkeme, dava