Tazminat Zamanaşımı Nedir?
Tazminat zamanaşımı, bir zarar görenin, uğradığı zararın tazmini için dava açma hakkının, kanun tarafından belirlenen bir süre içerisinde kullanılmaması halinde, bu hakkın ortadan kalkması durumudur.
Tazminat zamanaşımı, hukuk düzeninin, hak arama özgürlüğünü sınırlandıran bir kurumudur. Ancak, bu sınırlama, hak arama özgürlüğünün korunması amacıyla, hak sahiplerinin haklarını makul bir süre içerisinde kullanmasını sağlamak için gereklidir.
Tazminat Zamanaşımı Türleri
Tazminat zamanaşımı, tazminat taleplerinin niteliğine göre, iki ana başlıkta incelenebilir:
-
Sözleşmeden doğan tazminat zamanaşımı: Sözleşmeden doğan tazminat taleplerinde, zamanaşımı süresi, sözleşmede özel olarak öngörülmemişse, Türk Borçlar Kanunu’nun 146. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, sözleşmeden doğan tazminat talepleri, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde, fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
-
Haksız eylemden doğan tazminat zamanaşımı: Haksız eylemden doğan tazminat taleplerinde, zamanaşımı süresi, Türk Borçlar Kanunu’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, haksız eylem nedeniyle tazminat isteme veya tazminat davası açma hakkı, zarar görenin, zararı ve haksız eylemi işleyen ile tazminat sorumlularını öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
Tazminat Zamanaşımının Başlangıç Tarihi
Tazminat zamanaşımı, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
Zarar görenin zararı öğrendiği tarih, zararın kesin olarak tespit edildiği tarihtir. Zarar, kesin olarak tespit edilememişse, zarar görenin zararın varlığını ve miktarını makul bir şekilde tahmin ettiği tarih, zararın öğrenildiği tarih olarak kabul edilir.
Tazminat yükümlüsünü öğrenme, zarar görenin, zararı meydana getiren kişinin kim olduğunu öğrendiği tarihtir.
Tazminat Zamanaşımının Süresi
Tazminat zamanaşımı süresi, tazminat taleplerinin niteliğine göre, iki yıl veya on yıl olarak belirlenmiştir.
-
Sözleşmeden doğan tazminat taleplerinde, zamanaşımı süresi iki yıldır. Bu süre, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
-
Haksız eylemden doğan tazminat taleplerinde, zamanaşımı süresi iki yıldır. Ancak, zarar görenin zararı ve haksız eylemi işleyen ile tazminat sorumlularını öğrendiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde dava açmaması halinde, zamanaşımı süresi on yıla çıkar.
Tazminat Zamanaşımının Kesilmesi
Tazminat zamanaşımı, bazı hallerde kesilir. Zamanaşımı kesildiğinde, zamanaşımı süresi yeniden işlemeye başlar.
Tazminat zamanaşımı, aşağıdaki hallerde kesilir:
-
Tazminat talebinde bulunulması: Tazminat talebinde bulunulması, zamanaşımını keser. Tazminat talebi, dava yoluyla veya sulh yoluyla yapılabilir.
-
Tazminat yükümlüsünün tazminatı ödemesi: Tazminat yükümlüsünün tazminatı ödemesi, zamanaşımını keser.
-
Tazminat yükümlüsünün, zarar görenin zararını gidermek üzere yaptığı bazı davranışlar: Tazminat yükümlüsünün, zarar görenin zararını gidermek üzere yaptığı bazı davranışlar, zamanaşımını keser. Örneğin, zarar görenin zararlarını gidermek üzere yaptığı ödemeler, zamanaşımını keser.
Tazminat Zamanaşımı Süresinin Uzatılması
Tazminat zamanaşımı süresi, bazı hallerde uzar. Zamanaşımı süresi uzatılırsa, zamanaşımı süresi sona ermez.
Tazminat zamanaşımı süresi, aşağıdaki hallerde uzar:
- Kaza kurşunu gibi, zarar görenin iradesi dışında meydana gelen hallerde: Kaza kurşunu gibi, zarar görenin iradesi dışında meydana gelen hallerde, zamanaşımı süresi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yılın ve her halde, fiilin işlendiği