Türkiye’de İstifa Tazminatı
İstifa, bir işçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesidir. İstifa halinde işçi, işverene karşı bazı sorumluluklar üstlenir. Bu sorumluluklar, işçinin iş sözleşmesinin süresine, işverene verdiği zarara ve işçinin kendi davranışlarına göre değişir.
İş Sözleşmesinin Süresi
İş sözleşmesinin süresi, işçinin istifa tazminatı alabilme hakkını etkiler. Belirli süreli iş sözleşmesinde çalışan işçiler, istifa halinde tazminat alamazlar. Belirli süreli iş sözleşmesi, en az bir ay ve en fazla üç yıl için yapılabilir.
İşverene Verilen Zarar
İşçi, istifa halinde işverene zarar vermişse, bu zararı tazmin etmek zorundadır. İşverene verilen zarar, işçinin iş sözleşmesini feshetmeden önce işverene bildirmemesi, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle işverenin uğradığı iş kaybı veya işçinin işverene verdiği maddi zarar olabilir.
İşçinin Kendi Davranışı
İşçinin kendi davranışları da istifa tazminatı alabilme hakkını etkileyebilir. İşçi, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle işverenin uğradığı zarara sebep olmuşsa, bu zararı tazmin etmek zorundadır. Örneğin, işçi, iş sözleşmesini feshetmeden önce işverene bildirimde bulunmamışsa veya iş sözleşmesinin feshi nedeniyle işverenin iş kaybına uğramasına sebep olmuşsa, bu zararı tazmin etmek zorundadır.
İstifa Tazminatının Hesaplanması
İstifa halinde işçinin alacağı tazminat, işçinin kıdem süresine göre hesaplanır. Kıdem süresi, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı süredir. Kıdem süresi en az bir yıldır.
İstifa tazminatı, işçinin kıdem süresine göre aşağıdaki şekilde hesaplanır:
- Kıdem süresi 1 yıl ile 5 yıl arasında ise, tazminat 30 günlük ücretin yarısıdır.
- Kıdem süresi 5 yıl ile 15 yıl arasında ise, tazminat 30 günlük ücretin tamamıdır.
- Kıdem süresi 15 yıl ve daha fazla ise, tazminat 30 günlük ücretin iki katıdır.
İstifa Tazminatı Talebinde Bulunma
İstifa halinde işçi, tazminat talebini işverene yazılı olarak bildirmelidir. Bu bildirim, işçinin iş sözleşmesini feshettiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde yapılmalıdır.
İşveren, işçinin tazminat talebini reddederse, işçi iş mahkemesine dava açabilir. İş mahkemesi, işçinin tazminat talebini haklı bulursa, işvereni tazminat ödemeye mahkûm eder.
İstifa Tazminatı ve Vergiler
İstifa tazminatı, işçinin ücreti olarak değerlendirilir ve bu nedenle vergiye tabidir. İstifa tazminatının vergilendirilmesinde, işçinin alacağı tazminatın tutarı, işçinin kıdem süresine ve iş sözleşmesinin süresine göre değişir.
İstifa Tazminatı ve SGK Primleri
İstifa tazminatı, işçinin ücreti olarak değerlendirilir ve bu nedenle SGK primine tabidir. İstifa tazminatının SGK primine tabi tutulmasında, işçinin alacağı tazminatın tutarı, işçinin kıdem süresine ve iş sözleşmesinin süresine göre değişir.
İstifa Tazminatı ve İhbar Tazminatı
İstifa tazminatı, işçinin iş sözleşmesini feshetmesi nedeniyle işverene karşı olan tazminat türüdür. İhbar tazminatı ise, işverenin işçiyi işten çıkarması nedeniyle işçiye ödemesi gereken tazminat türüdür.
İstifa halinde işçi, ihbar tazminatı alamaz. Ancak, işveren tarafından işten çıkarılan işçi, ihbar tazminatı alabilir.
İstifa Tazminatı ve Yasal Süreler
İstifa halinde işçinin tazminat talebinde bulunabilmesi için, belirli bir yasal süre vardır. Bu süre, işçinin iş sözleşmesini feshettiği tarihten itibaren en geç bir aydır.
İşveren, işçinin tazminat talebini reddederse, işçi iş mahkemesine dava açabilir. İş mahkemesi, işçinin tazminat talebini haklı bulursa, işvereni tazminat ödemeye mahkûm eder.
İstifa Tazminatı ve Dava Süreci
İş