Kendi İsteğiyle İşten Çıkan Tazminat Alabilir mi?
Kendi isteğiyle işten çıkan işçinin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmayacağı, iş kanunumuzda açıkça düzenlenmiştir. İş Kanunu’nun 17. maddesine göre, iş sözleşmesi işçi tarafından haklı sebep olmaksızın feshedildiğinde, işçinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır.
Buna göre, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması, haklı bir fesih sebebi olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle, kendi isteğiyle işten ayrılan işçi, kıdem tazminatı alamamaktadır.
Ancak, iş kanunumuzda işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme hakkı da düzenlenmiştir. İş Kanunu’nun 24. maddesine göre, işçinin aşağıdaki nedenlerle iş sözleşmesini feshetmesi haklı bir fesih olarak kabul edilir:
- İşverenin işçiye karşı ağır ve haksız bir davranışta bulunması
- İşverenin işçinin kişiliğini zedeleyici veya onur kırıcı davranışta bulunması
- İşverenin işçinin ücretini veya diğer ödemelerini zamanında ödememesi
- İşverenin işçinin çalışma koşullarını esaslı şekilde değiştirmesi
- İşverenin işçiyi işe alma sırasında verdiği vaadi yerine getirmemesi
Bu nedenlerden herhangi birinin varlığı halinde işçi, haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Haklı nedenle iş sözleşmesini fesheden işçi, kıdem tazminatı alamamaktadır. Ancak, işçinin iş sözleşmesini feshetmeden önce işvereni ihtar etmesi ve ihtarın sonuçsuz kalması gerekir.
Kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alamamasına rağmen, başka bazı tazminat haklarına sahip olabileceğini belirtmek gerekir. Örneğin, işçinin iş sözleşmesinin feshinden sonra işe yerleşememesi ve bu nedenle gelir kaybına uğraması halinde, işçi işsizlik sigortasından yararlanarak işsizlik ödeneği alabilir. Ayrıca, işçinin iş sözleşmesinin feshinden dolayı maddi ve manevi zarara uğraması halinde, işçi işverene karşı tazminat davası açabilir.
Kendi İsteğiyle İşten Çıkan İşçinin Hakları
Kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin aşağıdaki haklara sahip olduğunu belirtmek gerekir:
- İşsizlik sigortasından yararlanma hakkı: İş sözleşmesi sona eren ve işsiz kalan işçi, işsizlik sigortası primi ödemiş olması koşuluyla işsizlik ödeneği alabilir. İşsizlik ödeneğinin miktarı, işçinin son 3 yıldaki prime esas kazançları ve işsizlik sigortası süresi dikkate alınarak hesaplanır. İşsizlik ödeneği, işsizliğin başladığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde işsizlik sigorta kurumuna başvurulması halinde ödenmeye başlar.
- Yıllık izin ücreti hakkı: İş sözleşmesi sona ermeden önce işçinin hak ettiği yıllık izin ücreti, işçiye ödenir. İşçinin yıllık izin ücreti, işçinin aldığı ücrete göre hesaplanır.
- Kıdem tazminatı hakkı: İş sözleşmesi işçi tarafından haklı nedenle feshedilmişse, işçi kıdem tazminatı alabilir. Haklı fesih nedenleri, iş kanunumuzun 24. maddesinde düzenlenmiştir.
- İhbar tazminatı hakkı: İş sözleşmesi işçi tarafından feshedilmişse, işçi işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatının miktarı, işçinin kıdem süresine göre hesaplanır.
Kendi İsteğiyle İşten Çıkarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerekir:
- İş sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin bir dilekçe hazırlayarak işverene vermek gerekir. Bu dilekçede, işçinin işten ayrılmak istediğini ve iş sözleşmesinin feshedilmesini talep ettiği açıkça belirtilmelidir.
- İş sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dilekçenin, işveren tarafından imzalanarak işçiye tebliğ edilmesi gerekir. İş sözleşmesinin feshedildiğine dair tebligat, işçinin adresine, şahsına veya işverenin yetkili temsilcisine yapılmalıdır.
- İş sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dilekçenin, iş sözleşmesinin sona ereceği tarihten en az 2 hafta önce işverene verilmesi gerekir. Bu süreye uyulmaması halinde, işçi ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.
Kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin bu hususlara dikkat etmesi, olası hukuki sorunların önüne geçilmesine yardımcı olacaktır.