Kıdem tazminatı emeklilik, işçinin işverene ait işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve çalışma hayatı boyunca da 3600 gün prim ödenmiş olmak kaydı ile fiili hizmet süresinin 15 yıl olması halinde, emeklilik gerekçesi ile işten ayrılması durumunda işverenden talep edebileceği bir tazminat türüdür.
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının şartları
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının şartları, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:
- İşçinin işverene ait işyerinde en az bir yıl çalışmış olması
- Çalışma hayatı boyunca da 3600 gün prim ödenmiş olmak kaydı ile fiili hizmet süresinin 15 yıl olması
Bu şartların her ikisini de sağlayan işçi, emeklilik gerekçesi ile işten ayrılması durumunda işverenden kıdem tazminatı talep edebilir.
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının hesaplanışı
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının hesaplanmasında, işçinin son brüt ücreti ve işyerindeki hizmet süresi esas alınır.
Kıdem tazminatı tutarı, işçinin son brüt ücretinin 30’a bölünmesi ve hizmet süresinin çarpılmasıyla bulunur.
Örneğin, işçinin son brüt ücreti 10.000 TL ve işyerindeki hizmet süresi 15 yıl ise, kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
10.000 / 30 * 15 = 50.000 TL
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının ödenme süresi
Kıdem tazminatı emeklilik hakkı, işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren en geç 20 iş günü içinde işveren tarafından ödenmek zorundadır.
İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçiye her geçen gün için en az 20 gün ve en fazla 1 yıllık ücret tutarında gecikme tazminatı ödemesi gerekir.
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının istisnaları
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının bazı istisnaları vardır. Bu istisnalar şunlardır:
- İşçinin kendi isteği ile işyerinden ayrılması
- İşçinin işveren tarafından haklı nedenle veya işverenin işyerini kapatması veya işçinin işyerini devretmesi nedeniyle işten çıkarılması
- İşçinin askerlik, doğum, hastalık, kaza gibi nedenlerle işyerinden ayrılması
Bu istisnalar dışında, kıdem tazminatı emeklilik hakkı, işçinin işyerinden ayrılması halinde her zaman geçerlidir.
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının işverene sağladığı avantajlar
Kıdem tazminatı emeklilik hakkı, işverene de bazı avantajlar sağlar. Bu avantajlar şunlardır:
- İşveren, kıdem tazminatı emeklilik hakkı nedeniyle, işçiyi işten çıkarma konusunda daha dikkatli davranmak zorundadır.
- İşveren, işçiyi emeklilik için teşvik ederek, işgücü maliyetini düşürebilir.
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının işçiye sağladığı avantajlar
Kıdem tazminatı emeklilik hakkı, işçiye de bazı avantajlar sağlar. Bu avantajlar şunlardır:
- İşçi, emeklilik için gerekli prim gün sayısını tamamladığı takdirde, işyerinden ayrıldığında kıdem tazminatı alarak emeklilik sürecine başlayabilir.
- İşçi, emeklilik için gerekli prim gün sayısını tamamlamadığı takdirde, kıdem tazminatını kullanarak emeklilik için gerekli prim gün sayısını tamamlayabilir.
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının hukuki dayanağı
Kıdem tazminatı emeklilik hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, işçinin işverene ait işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve çalışma hayatı boyunca da 3600 gün prim ödenmiş olmak kaydı ile fiili hizmet süresinin 15 yıl olması halinde, emeklilik gerekçesi ile işten ayrılması durumunda işverenden kıdem tazminatı talep etme hakkı vardır.
Kıdem tazminatı emeklilik hakkının yargıya taşınması
İşveren, işçinin kıdem tazminatı emeklilik hakkının koşullarını taşımadığını iddia ederek, kıdem tazminatı ödemek istemeyebilir. Bu durumda, işçi