Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi halinde, işçiye kıdem süresine ve son brüt ücretine göre ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan sadakatini ve işyerindeki emeğini karşılamak için ödenen bir tazminattır.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları
Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- İş sözleşmesinin işveren tarafından feshi halinde kıdem tazminatına hak kazanılır. İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması halinde kıdem tazminatına hak kazanılmaz.
- İşçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
- İşçinin 18 yaşını doldurmuş olması gerekir.
Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin kıdem süresine ve son brüt ücretine göre hesaplanır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında kullanılan formül şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin kıdem süresi * İşçinin son brüt ücreti) / 30
Örneğin, bir işçi 5 yıllık kıdem süresine sahipse ve son brüt ücreti 5.000 TL ise, kıdem tazminatı 833,33 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı = (5 * 5.000) / 30
= 833,33 TL
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçiye iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte ödenir. İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi kıdem tazminatı alacağına ilişkin bir dava açabilir.
Kıdem Tazminatının İspatı
Kıdem tazminatına hak kazanmak için, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiğini ve işyerinde en az bir yıl çalıştığını ispatlaması gerekir. İş sözleşmesinin feshedildiğini ispatlamak için, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiğine dair bir belgeye sahip olması gerekir. İşyerinde en az bir yıl çalıştığını ispatlamak için, işçinin işyerinde çalıştığına dair bir belgeye sahip olması gerekir.
Kıdem Tazminatının Verilmediği Haller
İşçi aşağıdaki durumlarda kıdem tazminatına hak kazanamaz:
- İş sözleşmesi işçi tarafından haklı nedenle feshedilmişse.
- İşçi, işyerinde bir yılını doldurmadan kendi isteğiyle işten ayrılmışsa.
- İşçi, işyerinde bir yılını doldurmadan askerlik veya doğum nedeniyle işten ayrılmışsa.
- İşçi, işyerinde bir yılını doldurmadan emeklilik nedeniyle işten ayrılmışsa.
Kıdem Tazminatının Hesaplanması ve Ödenmesi İle İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay, kıdem tazminatının hesaplanmasında ve ödenmesinde işçi lehine kararlar vermektedir. Örneğin, Yargıtay bir kararında, işverenin kıdem tazminatını hesaplarken işçinin son brüt ücretini değil, ortalama brüt ücretini esas aldığını tespit etmiştir. Bu durumda, Yargıtay işçi lehine karar vererek kıdem tazminatının son brüt ücret üzerinden hesaplanması gerektiğine hükmetmiştir.
Yargıtay bir başka kararında, işverenin kıdem tazminatını ödemediği ve işçinin bir dava açması üzerine işverenin kıdem tazminatı ödemesi için işçiye bir teminat yatırdığını tespit etmiştir. Bu durumda, Yargıtay işçi lehine karar vererek işverenin işçiye teminat olarak yatırdığı paranın kıdem tazminatı olarak kabul edilmesi gerektiğine hükmetmiştir.
Sonuç
Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan sadakatini ve işyerindeki emeğini karşılamak için ödenen bir tazminattır. İşçi, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi halinde, kıdem süresine ve son brüt ücretine göre kıdem tazminatına hak kazanır. İşçi kıdem tazminatına hak kazandığını düşünüyorsa, işverene kıdem tazminatını talep etmesi gerekir. İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi kıdem tazminatı alacağına ilişkin bir dava açabilir.