SGK Tazminat Hakkı
SGK tazminat hakkı, sigortalı çalışanların işveren tarafından işten çıkarılmaları veya işten ayrılmaları durumunda, işverenin işçiye ödediği tazminattır. SGK tazminatı, İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir.
SGK Tazminatı Türleri
SGK tazminatı, iki ana başlıkta incelenebilir:
- Kıdem tazminatı: İşçi, işyerinde en az bir yıl çalışmışsa, işveren tarafından işten çıkarılırsa veya emekli olursa, kıdem tazminatına hak kazanır.
- İhbar tazminatı: İşveren, işçiyi iş akdini haklı bir neden olmaksızın feshederse, işçiye ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçiye ödenen, işçinin çalıştığı her yıl için en son brüt ücretinin bir aylık karşılığı kadar olan tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması halinde ödenir.
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için, en son brüt ücretinin bir aylık karşılığı kadardır. Örneğin, bir işçinin son brüt ücreti 10.000 TL ise, işçinin 10 yıllık kıdemi için kıdem tazminatı tutarı 100.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrıldığı tarihte geçerli olan brüt ücret üzerinden hesaplanır. İşçinin işten ayrıldıktan sonra ücretinde bir artış olursa, bu artış kıdem tazminatı hesabına dahil edilmez.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre şu şekilde hesaplanır:
- 1-4 yıl kıdem için: Çalışılan her yıl için 30 günlük ücret.
- 5-14 yıl kıdem için: Çalışılan her yıl için 30 günlük ücret + 2 günlük ücret.
- 15 yıl ve üzeri kıdem için: Çalışılan her yıl için 30 günlük ücret + 4 günlük ücret.
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren en geç 20 iş günü içinde ödenmelidir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi, yasal faiziyle birlikte kıdem tazminatı alabilir.
Kıdem tazminatı, işçiye ödenirken, işçinin çalıştığı süreye ait SGK primleri de işveren tarafından ödenmelidir.
Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrıldığı tarihte geçerli olan brüt ücret üzerinden hesaplanır. İşçinin işten ayrıldıktan sonra ücretinde bir artış olursa, bu artış kıdem tazminatı hesabına dahil edilmez.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre şu şekilde hesaplanır:
- 1-4 yıl kıdem için: Çalışılan her yıl için 30 günlük ücret.
- 5-14 yıl kıdem için: Çalışılan her yıl için 30 günlük ücret + 2 günlük ücret.
- 15 yıl ve üzeri kıdem için: Çalışılan her yıl için 30 günlük ücret + 4 günlük ücret.
Örnek Hesaplama:
Bir işçinin son brüt ücreti 10.000 TL ise, işçinin 10 yıllık kıdemi için kıdem tazminatı tutarı 100.000 TL olacaktır. Bu tazminat, şu şekilde hesaplanır:
- 1-4 yıl kıdem için: 10.000 TL x 4 = 40.000 TL
- 5-14 yıl kıdem için: 40.000 TL + (10.000 TL x 2 x 10) = 120.000 TL
- 15 yıl ve üzeri kıdem için: 120.000 TL + (10.000 TL x 4 x 10) = 200.000 TL
İhbar Tazminatı
İşveren, işçiyi iş akdini haklı bir neden olmaksızın feshederse, işçiye ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her