Tazminat Hakediş
Tazminat, bir işçinin iş akdinin sona ermesi durumunda, işveren tarafından işçiye ödenmesi gereken bir parasal tutardır. Tazminatın amacı, işçinin iş akdinin sona ermesi nedeniyle uğradığı maddi ve manevi kayıpları telafi etmektir.
Tazminatlar, işçinin iş akdinin sona ermesi nedenine göre farklılık gösterir. İş akdinin işveren tarafından feshedilmesi durumunda, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. İş akdinin işçi tarafından feshedilmesi durumunda ise, işçi ihbar tazminatına hak kazanır.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, işçinin iş akdinin işveren tarafından feshedilmesi durumunda, işçiye ödenmesi gereken bir parasal tutardır. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin, işverenin işyerinde en az bir yıl kesintisiz olarak çalışması gerekir.
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için brüt maaşının 30 günlük tutarı kadardır. Örneğin, asgari ücretle 10 yıldan beri çalışan bir işçinin iş akdine 01.03.2023 tarihinde haksız bir şekilde son verildiğini varsayalım. İş akdinin feshi tarihinde asgari ücret net olarak 8.506,80 TL, brüt olarak 10.008 TL’dir. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı tutarı, 10 yıl x 30 günlük asgari ücret = 300 x 10.008 TL = 3.002.400 TL olacaktır.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Kıdem tazminatı, işçinin brüt maaşının esas alınarak hesaplanır.
- Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt maaş tutarında ödenir.
- Kıdem tazminatı, işçinin iş akdinin sona erdiği tarihteki brüt maaş esas alınarak hesaplanır.
İhbar Tazminatı
İhbar tazminatı, işçinin iş akdinin işçi tarafından feshedilmesi durumunda, işçiye ödenmesi gereken bir parasal tutardır. İhbar tazminatına hak kazanabilmek için işçinin, işverenin işyerinde en az altı ay kesintisiz olarak çalışması gerekir.
İhbar tazminatı, işçinin iş akdinin feshedilmesinden önceki son 30 günlük ücreti üzerinden hesaplanır. Örneğin, asgari ücretle 1 yıl 6 ay çalışan bir işçinin iş akdini 01.03.2023 tarihinde feshettiğini varsayalım. İş akdinin feshi tarihinde asgari ücret net olarak 8.506,80 TL, brüt olarak 10.008 TL’dir. Bu durumda işçinin ihbar tazminatı tutarı, 30 günlük asgari ücret = 30 x 10.008 TL = 300.240 TL olacaktır.
İhbar tazminatının hesaplanmasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- İhbar tazminatı, işçinin brüt maaşının esas alınarak hesaplanır.
- İhbar tazminatı, işçinin iş akdinin feshedilmesinden önceki son 30 günlük ücreti üzerinden hesaplanır.
- İhbar tazminatı, işçinin iş akdinin feshedildiği tarihteki brüt maaş esas alınarak hesaplanır.
Tazminat Hakediş Süresi
Tazminat, iş akdinin sona ermesinden itibaren en geç 20 gün içinde ödenmelidir. İşverenin, tazminatı bu süre içinde ödememesi durumunda, işçiye gecikme tazminatı ödemesi gerekir. Gecikme tazminatı, tazminat tutarının yasal faiz oranına göre hesaplanır.
Tazminat Davaları
İşverenin, işçinin kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödememesi durumunda, işçi tazminat davası açabilir. Tazminat davaları, iş mahkemelerinde görülür.
Tazminat Hakediş Süreci
Tazminat hakediş süreci, aşağıdaki adımlardan oluşur:
- İş akdinin sona ermesi
- Tazminat tutarının hesaplanması
- Tazminatın ödenmesi
İş akdinin sona ermesi, tazminat hak