Tazminat Hakkı Kaç Ayda Doğar?
Tazminat, bir işçinin işveren tarafından işten çıkarılması veya işyerinin kapanması durumunda, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. Tazminat hakkı, işçinin işyerinde en az 1 yıl çalışması durumunda doğar. Bu nedenle, 6 ay çalışan bir işçi tazminat alamaz.
Tazminat hakkı, işçinin işveren tarafından işten çıkarılma veya işyerinin kapanması ile doğmaktadır. Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda da tazminat alma hakkı doğabilir. Bunun için işçinin, işyerinde en az 1 yıl çalışması ve işten ayrılırken haklı bir nedene sahip olması gerekmektedir.
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için gerekli şartlar şu şekildedir:
- İşçinin işyerinde en az 1 yıl çalışması
- İşçinin işten çıkarılma veya işyerinin kapanması durumunda haklı bir nedene sahip olması
İşçinin işten çıkarılma veya işyerinin kapanması durumunda haklı bir nedene sahip olup olmadığı, işçinin işverene karşı açtığı dava sonucunda mahkeme tarafından karara bağlanmaktadır.
İşçinin işten çıkarılma veya işyerinin kapanması durumunda kıdem tazminatına hak kazanması halinde, işveren işçiye her yıl için 30 günlük ücreti tutarında tazminat ödemek zorundadır.
Tazminat Hesaplaması
Kıdem tazminatının hesaplaması, işçinin son ücreti üzerinden yapılır. İşçinin son ücreti, iş sözleşmesinde belirtilen ücrettir. İş sözleşmesinde ücret belirtilmemişse, işçinin fiilen aldığı ücret, son ücret olarak kabul edilir.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında kullanılan formül şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin son ücreti * İşçinin kıdem süresi) / 30
Örneğin, bir işçinin son ücreti 10.000 TL ve kıdem süresi 10 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (10.000 TL * 10 yıl) / 30
= 33.333,33 TL
Tazminat Süresi
Kıdem tazminatının ödenmesi için işçinin işverene başvurması gerekmektedir. İşveren, işçinin başvurusundan itibaren 10 gün içinde tazminatı ödemek zorundadır. İşverenin tazminatı 10 gün içinde ödememesi halinde, işçiye ayrıca idari para cezası uygulanmaktadır.
İşçinin tazminat hakkı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl boyunca geçerlidir. Bu süre içerisinde işçi, işverenden tazminatı talep edebilir.
Tazminat Davaları
İşverenin tazminatı ödememesi veya eksik ödemesi durumunda, işçi tazminat davası açabilir. Tazminat davaları, işçinin işyerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesinde açılır.
İş mahkemesi, işçinin haklı olduğunu tespit etmesi halinde, işvereni tazminat ödemeye mahkûm eder. İşverenin tazminatı ödememesi halinde, işçi, mahkeme kararının icrası için icra müdürlüğüne başvurabilir.
Örnek Kıdem Tazminatı Davaları
İş mahkemelerinde görülen kıdem tazminatı davaları genellikle işçinin haklı olduğu yönünde sonuçlanmaktadır. Ancak, işverenin haklı olduğu bazı durumlar da söz konusudur.
İşverenin haklı olduğu durumlara örnek olarak aşağıdakiler verilebilir:
- İşçinin iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın feshetmesi
- İşçinin iş sözleşmesini feshederken bildirim süresine uymaması
- İşçinin iş sözleşmesini feshederken haklı bir nedene sahip olması ancak, haklı nedenini ispatlayamaması
İşverenin haklı olduğu durumlarda, işçinin kıdem tazminatı talebi reddedilir.
Sonuç
Tazminat hakkı, işçinin işyerinde en az 1 yıl çalışması durumunda doğar. İşçinin işten çıkarılma veya işyerinin kapanması durumunda kıdem tazminatı alma hakkı doğabilir. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanması için gerekli şartlar şu şekildedir:
- İşçinin işyerinde en az 1 yıl çalışması
- İşçinin işten çıkarılma veya işyerinin kapanması durumunda haklı bir nedene sahip olması
İşçinin kıdem tazminatına hak kazan