15 yıl aynı işyerinde çalışan tazminat alabilir mi?
Bu sorunun cevabı, işçinin sigortalılık başlangıç tarihine göre değişmektedir.
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlar
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olan işçiler, kıdem tazminatı alabilmeleri için aşağıdaki şartların tamamını sağlamalıdır:
- En az 1 yıl aynı işverene bağlı işyerinde çalışmış olmak.
- 15 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olmak.
- 3600 gün prim ödemiş olmak.
Bu şartları sağlayan işçiler, kendi istekleri ile işten ayrılsalar dahi kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
8 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olanlar
8 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olan işçiler, kıdem tazminatı alabilmeleri için aşağıdaki şartların tamamını sağlamalıdır:
- En az 1 yıl aynı işverene bağlı işyerinde çalışmış olmak.
- 25 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olmak.
- 4500 gün prim ödemiş olmak.
Bu şartları sağlayan işçiler, kendi istekleri ile işten ayrılsalar dahi kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
15 yıl 3600 gün şartı ile kıdem tazminatı almak
Her iki sigortalılık başlangıç tarihi için de, 15 yıl sigortalılık süresini ve 3600 gün prim ödeme gününü dolduran işçiler, yaş şartını beklemeden kıdem tazminatı alabilirler. Bu durumda, işçinin işvereninden kıdem tazminatı talebinde bulunması yeterlidir.
Farklı işyerlerinde çalışılan süreler
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, çalıştığı tüm işyerlerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir. Ancak, bu sürenin kesintisiz olarak aynı işverene bağlı işyerlerinde doldurulması şart değildir.
Örneğin, bir işçi 10 yıl boyunca A işyerinde, 5 yıl boyunca B işyerinde çalışmışsa, toplamda 15 yıl sigortalılık süresini ve 3600 gün prim ödeme gününü doldurduğu takdirde, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
Kıdem tazminatı hesaplama
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İşçinin brüt ücreti, aylık sabit ücreti, ikramiyeleri, fazla mesai ücretleri, hafta tatili ücretleri, bayram tatili ücretleri ve yıllık izin ücretlerinden oluşur.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin brüt ücreti, kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılır. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 17.024,20 TL’dir.
Kıdem tazminatı, işçinin kıdem süresine göre şu şekilde hesaplanır:
- 1-4 yıl için: 30 günlük brüt ücret.
- 5-14 yıl için: 30 günlük brüt ücret x (kıdem süresi / 4).
- 15 yıl ve üzeri için: 30 günlük brüt ücret x (kıdem süresi / 3).
Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 10 yıl ise, kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 30 günlük brüt ücret x (kıdem süresi / 4)
= 30 x 5.000 x (10 / 4)
= 37500
Bu durumda, işçinin kıdem tazminatı tutarı 37.500 TL’dir.
Kıdem tazminatı zamanaşımı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 2 yıl içinde talep edilmezse, zamanaşımına uğrar. Bu süre hak düşürücü süredir ve işçinin talebiyle işverenin itirazına gerek olmaksızın mahkeme tarafından dikkate alınır.
Sonuç olarak, 15 yıl aynı işyerinde çalışan işçi, yukarıda belirtilen şartları sağladığı takdirde kıdem tazminatı almaya hak kazanır.