Emekli Çalışan Kendi Çıkarsa Tazminat Alır mı?
Emekli çalışanın kendi isteğiyle işten ayrılması, iş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesi olarak değerlendirilir. İş Kanunu’nun 24. maddesine göre, iş sözleşmesi işçi tarafından aşağıdaki hallerde feshedilebilir:
- İşçinin ölümü
- İşçinin erken emekliliği
- İşçinin işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı
- İşçinin işverenin emre aykırı davranışı
- İşçinin işverenin talimatlarına uymaması
- İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanması
- İşçinin işverene zarar vermesi
- İşçinin işverenin meslek sırlarını açıklaması
- İşçinin işverenin işyerinde bir haftadan fazla süreyle haklı bir sebep olmaksızın devamsızlığı
Bu maddelerden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, işçi iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanır.
Emekli Çalışanın Kıdem Tazminatı Hakkı
İş Kanunu’nun 1475. maddesine göre, kıdem tazminatı, hizmet akdinin sona ermesinden sonra, işçinin işverene ait bir işyerinde en az bir yıl çalışmış olması şartıyla, işçinin işverene olan hizmet süresi ve brüt ücreti ile orantılı olarak ödenen bir tazminattır.
Emekli çalışanın kıdem tazminatı hesabında, emeklilik öncesi ve sonrası çalışma süreleri birlikte dikkate alınır. Ancak, emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı ödenen işçinin, aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlaması halinde, emekli olunan tarihte kıdem tazminatı ödenmişse, kıdem hakkının sıfırlandığı kabul edilir.
Emekli Çalışanın Kıdem Tazminatı Hesaplanması
Emekli çalışanın kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye ve brüt ücretine göre hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesabı şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt ücreti * İşçinin işyerinde çalıştığı süre) / 30
Örneğin, bir işçi 10 yıl boyunca bir işyerinde çalışmış ve emekli olmuş olsun. İşçinin brüt ücreti ise 5.000 TL olsun. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL * 10 yıl) / 30
= 1666,67 TL
Emekli Çalışanın Kıdem Tazminatı Ödenme Süresi
İş Kanunu’nun 1476. maddesine göre, kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 20 iş günü içinde ödenir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçiye en çok 2 aylık ücret tutarında tazminat ödenir.
Emekli Çalışanın Kıdem Tazminatı Dava Hakkı
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi bu hakkını 1 yıl içinde iş mahkemesinde dava açarak talep edebilir. Dava sonunda işçinin kıdem tazminatı talebi haklı görülürse, işçiye kıdem tazminatı ve en çok 2 aylık ücret tutarında tazminat ödenir.
Sonuç
Emekli çalışanın kendi isteğiyle işten ayrılması halinde, işçi iş sözleşmesini fesheder ve kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı hesabında, emeklilik öncesi ve sonrası çalışma süreleri birlikte dikkate alınır. Ancak, emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı ödenen işçinin, aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlaması halinde, emekli olunan tarihte kıdem tazminatı ödenmişse, kıdem hakkının sıfırlandığı kabul edilir.
Emekli çalışanın kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye ve brüt ücretine göre hesaplanır. Kıdem tazminatı tutarı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 20 iş günü içinde ödenir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçiye en çok 2 aylık ücret tutarında tazminat ödenir.