Ev Hizmetlerinde Çalışanların Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin belirli bir süre (en az 1 yıl) devamlılık arz etmesi koşuluyla, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir sebep olmaksızın feshedilmesi durumunda işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için, o yılın brüt ücreti üzerinden hesaplanmaktadır.
Türkiye’de iş kanunu kapsamında çalışan işçiler, kıdem tazminatına hak kazanırlar. Ancak, ev hizmetlerinde çalışanlar iş kanunu kapsamında değerlendirilmedikleri için, kıdem tazminatına hak kazanmazlar.
Ev hizmetlerinde çalışanlar, Türk Borçlar Kanunu kapsamında değerlendirilirler. Türk Borçlar Kanunu’nun 430. maddesine göre, ev hizmetleri, işçinin işverenin ailesi için, onun evinde ve onun denetimi altında verilen hizmetlerdir. Ev hizmetleri kapsamında çalışanlar, ev işleri, çocuk bakımı, hasta bakımı gibi hizmetleri yürütürler.
Ev hizmetlerinde çalışanlar, kıdem tazminatına hak kazanamasalar da, ihbar tazminatına hak kazanabilirler. İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir sebep olmaksızın feshedilmesi durumunda işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İhbar tazminatının miktarı, işçinin kıdem ve brüt ücretine göre hesaplanmaktadır.
Ev Hizmetlerinde Çalışanların İhbar Tazminatı Hakkı
Türk Borçlar Kanunu’nun 438. maddesine göre, işveren belirsiz süreli hizmet sözleşmesini haklı bir sebep olmaksızın feshetmesi durumunda işçiye ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatının miktarı, işçinin kıdemine göre şu şekilde belirlenir:
- 1 yıla kadar (1 yıl dahil) kıdemi olan işçi için, 30 günlük ücreti tutarında ihbar tazminatı ödenir.
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) kıdemi olan işçi için, 30 günlük ücreti tutarında ihbar tazminatı ödenir.
- 5 yıldan fazla kıdemi olan işçi için, 45 günlük ücreti tutarında ihbar tazminatı ödenir.
İşçinin kıdemi, iş sözleşmesinin başlangıç tarihinden itibaren hesaplanır. İş sözleşmesinin başlangıç tarihi, iş sözleşmesinin yazılı olarak düzenlendiği tarihtir. Yazılı olarak düzenlenmeyen iş sözleşmelerinde ise, işçinin işe başladığı tarih, iş sözleşmesinin başlangıç tarihi olarak kabul edilir.
Ev Hizmetlerinde Çalışanların Diğer Hakları
Ev hizmetlerinde çalışanlar, Türk Borçlar Kanunu kapsamında değerlendirildikleri için, kıdem tazminatı dışındaki bazı haklara da sahiptirler. Bu haklar şunlardır:
- İş sözleşmesinin yazılı olarak düzenlenmesi hakkı: İş sözleşmesinin yazılı olarak düzenlenmesi, işçinin hak ve yükümlülüklerini belirlemek açısından önemlidir. İş sözleşmesi, işçi ve işveren tarafından imzalanarak düzenlenmelidir.
- Ücret hakkı: Ev hizmetlerinde çalışanlar, iş sözleşmesinde belirtilen ücrete hak kazanırlar. Ücret, iş sözleşmesinde açıkça belirtilmelidir.
- Tatil hakkı: Ev hizmetlerinde çalışanlar, yıllık izin hakkına sahiptirler. Yıllık izin süresi, işçinin kıdemine göre şu şekilde belirlenir:
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) kıdemi olan işçi için, 14 gün yıllık izin hakkı vardır.
- 5 yıldan fazla kıdemi olan işçi için, 20 gün yıllık izin hakkı vardır.
- Çalışma koşullarının iyileştirilmesi hakkı: Ev hizmetlerinde çalışanlar, iş sözleşmesinde belirtilen çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebinde bulunabilirler. İşveren, işçinin talebini haklı görmesi halinde, çalışma koşullarını iyileştirerek işçinin talebini karşılamalıdır.
Ev Hizmetlerinde Çalışanların Haklarının Korunması
Ev hizmetlerinde çalışanların haklarının korunması, devlet tarafından sağlanmaktadır. Ev hizmetlerinde çalışanlar, iş sözleşmesine aykırı davranılması halinde, iş mahkemesine başvurarak haklarını talep edebilirler.
Ev hizmetlerinde çalışanların haklarını korumak amacıyla, bazı sivil toplum kuruluşları da faaliyet göstermektedir. Bu kuruluşlar, ev hizmetlerinde çalışanlara hukuki ve sosyal destek vererek, onların haklarının korunmasına katkıda bulunmaktadırlar.
Sonuç
Ev hizmetlerinde çalışanlar, iş kanunu kapsamında değerlendirilmedikleri için, kıdem tazminatına hak kazanmazlar. Ancak, ihbar tazminatına hak kazanabilirler. Ev hizmetlerinde çalışanlar, Türk Borçlar Kanunu kapsamında değerlendirildikleri için, kıdem taz