İşten Ayrılınca Tazminat Alabilir miyim?
İşten ayrılmak, her çalışan için zor bir karar olabilir. Ancak, işten ayrılmanın birçok nedeni olabilir. Bu nedenlerden bazıları, işveren ile anlaşmazlık, farklı bir iş bulma, emeklilik veya sağlık sorunları olabilir.
İşten ayrılmanın en önemli sonuçlarından biri, tazminat hakkının doğmasıdır. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, işveren tarafından işten çıkarılan işçiye, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve kullanılmayan yıllık izin ücreti gibi tazminatlar ödenir.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için, çalıştığı bir ay için 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin brüt ücreti dikkate alınır.
Kıdem tazminatı hakkının doğması için, işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir. İşçi, işyerinde bir yıldan daha az çalışmış olsa bile, işverenin haklı bir nedene dayanmaksızın işten çıkarması durumunda, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İhbar Tazminatı
İhbar tazminatı, işçinin işverene, işten ayrılacağını önceden bildirmesi karşılığında ödenen bir tazminattır. İhbar tazminatı hesaplanırken, işçinin brüt ücreti ve kıdemi dikkate alınır.
İşçi, işyerinde en az altı ay çalışmışsa, işverene ihbar tazminatı ödemesi gerekir. İşçi, işyerinde altı aydan az çalışmış olsa bile, işverenin haklı bir nedene dayanmaksızın işten çıkarması durumunda, ihbar tazminatı almaya hak kazanır.
Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti
İşçi, işyerinde çalıştığı süre boyunca, her yıl en az 20 gün yıllık izine hak kazanır. İşçi, yıllık izinlerini işverenin izniyle kullanabilir.
İşçi, işten ayrılırken, kullanmadığı yıllık izinlerine ilişkin ücreti talep edebilir. Kullanılmayan yıllık izin ücreti, işçinin brüt ücretine göre hesaplanır.
İşveren Tarafından İşten Çıkarılma
İşveren, işçiyi haklı bir nedene dayanmaksızın işten çıkaramaz. İşverenin işçiyi işten çıkarabilmesi için, geçerli bir nedene sahip olması gerekir. İşverenin geçerli bir nedene dayanmaksızın işten çıkarması durumunda, işçi kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı almaya hak kazanır.
İşverenin geçerli bir nedene dayanmaksızın işten çıkarması durumunda, işçi, işveren aleyhine işe iade davası açabilir. İş mahkemesi, işçinin işe iadesine karar verirse, işveren işçiyi işe almak zorundadır.
İşçi Tarafından İşten Ayrılma
İşçi, işyerinden kendi isteğiyle ayrılabilir. İşçi, işyerinden kendi isteğiyle ayrılırsa, kıdem tazminatı alamaz. Ancak, işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması durumunda, ihbar tazminatı almaya hak kazanır.
İşten Ayrılmada Dikkat Edilmesi Gerekenler
İşten ayrılmadan önce, aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir:
- İşverene, işten ayrılacağını önceden bildirmek gerekir. Bildirim süresi, işçinin kıdemine göre değişir.
- İşverene, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve kullanılmayan yıllık izin ücreti talep etmek gerekir.
- İşveren tarafından verilen işten çıkarma belgesini dikkatlice incelemek gerekir.
İşten Ayrılma Sonrası Yapılması Gerekenler
İşten ayrıldıktan sonra, aşağıdaki hususları yapmak gerekir:
- SGK’ya, işten ayrıldığını bildirmek gerekir.
- İşsizlik maaşı başvurusunda bulunmak gerekir.
- Yeni bir iş aramaya başlamak gerekir.
İşten Ayrılmada İşçi Hakları
İşten ayrılmada, işçinin aşağıdaki haklara sahip olduğu unutulmamalıdır:
- Kıdem tazminatı hakkı
- İhbar tazminatı hakkı
- Kullanılmayan yıllık izin ücreti hakkı
- İşe iade hakkı
İşten ayrılırken, işçinin bu haklarını koruması için dikkatli olması gerekir.