İşten Ayrılırsam Ne Kadar Tazminat Alırım? Hesaplama
İşten ayrılmak, hem çalışan hem de işveren için zor bir süreç olabilir. Bu süreçte, çalışanın en önemli haklarından biri de tazminat hakkıdır. Tazminat, çalışanın işten ayrılması nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların karşılanması için ödenen bir miktardır.
Türkiye’de iş kanunu kapsamında çalışanlar, işten ayrıldıklarında kıdem ve ihbar tazminatı almaya hak kazanırlar. Kıdem tazminatı, çalışanın işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İhbar tazminatı ise, çalışanın işverene vermesi gereken ihbar süresinin karşılığı olarak ödenir.
Kıdem Tazminatı Hesaplama
Kıdem tazminatı hesaplanırken, çalışanın işyerinde çalıştığı gün sayısı dikkate alınır. Çalışanın işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti, kıdem tazminatı hesabında esas alınır.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = Çalışanın işyerinde çalıştığı gün sayısı * Çalışanın brüt günlük ücreti
Örneğin, bir çalışan 5 yıl boyunca bir işyerinde çalışmış ve son aldığı brüt maaşı 5.000 TL ise, kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5 * 30 * 5.000 TL
= 75.000 TL
Kıdem tazminatı hesaplanırken, çalışanın brüt ücretine süreklilik arz eden sosyal yardımlar ve benzeri ücretler de dahil edilir. Örneğin, çalışana düzenli olarak verilen yemek yardımı, yol yardımı, ikramiye gibi ücretler de kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.
İhbar Tazminatı Hesaplama
İhbar tazminatı hesaplanırken, çalışanın işverene vermesi gereken ihbar süresinin karşılığı dikkate alınır. İş Kanunu’na göre, çalışanlar, iş sözleşmelerini bildirim süresiyle birlikte feshedebilirler. Bildirim süresi, çalışanın kıdemine göre değişir.
İş Kanunu’na göre, kıdem tazminatı hesaplanırken dikkate alınan süreye göre ihbar süreleri şu şekildedir:
- 6 aydan az kıdemi olan çalışanlar için 2 hafta
- 6 ay ile 1 yıl arası kıdemi olan çalışanlar için 4 hafta
- 1 yıl ile 3 yıl arası kıdemi olan çalışanlar için 6 hafta
- 3 yıl ile 5 yıl arası kıdemi olan çalışanlar için 8 hafta
- 5 yıl ile 15 yıl arası kıdemi olan çalışanlar için 12 hafta
- 15 yıl ve daha fazla kıdemi olan çalışanlar için 16 hafta
İhbar tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
İhbar tazminatı = Çalışanın brüt günlük ücreti * İhbar süresi
Örneğin, bir çalışan 5 yıl boyunca bir işyerinde çalışmış ve son aldığı brüt maaşı 5.000 TL ise, ihbar tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
İhbar tazminatı = 5.000 TL * 8 hafta
= 20.000 TL
Tazminat Hesaplama Araçları
Kıdem ve ihbar tazminatını hesaplamak için internette birçok araç mevcuttur. Bu araçlar, çalışanın işyerinde çalıştığı süre, brüt ücreti ve ihbar süresi gibi bilgileri girerek tazminat tutarını hesaplayabilir.
Tazminat Almanın Koşulları
Tazminat alma hakkı, çalışanın işyerinde en az bir yıl çalışmış olması koşuluna bağlıdır. Çalışan, işyerinde bir yıldan az çalışmışsa, kıdem tazminatı alamaz.
İşverenin çalışanı işten çıkarması nedeniyle kıdem tazminatı ödenir. Çalışanın iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi durumunda, kıdem tazminatı ödenmez. Ancak, çalışanın iş sözleşmesini feshederken, işverenin haklı bir nedenle fesih hakkının bulunmaması durumunda, kıdem tazminatı ödenir.
İşverenin işçiyi işe alırken, işçinin kıdem tazminatı alacağına dair taahhütte bulunması durumunda, işçi işten ayrıldığında kıdem tazminatı alabilir