İşçi Tazminatı Nedir?
İşçi tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız nedenle feshedilmesi durumunda işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İşçi tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süre, son aldığı brüt ücret ve sigortalı olduğu süre dikkate alınarak hesaplanır.
İşçi Tazminatının Amacı
İşçi tazminatının amacı, iş sözleşmesinin haksız feshi durumunda işçinin uğradığı maddi ve manevi zararın bir kısmını karşılamaktır. İşçi tazminatı, işçinin işyerinde edindiği deneyim ve birikiminin kaybını telafi etmeye yardımcı olur.
İşçi Tazminatı Kimlere Ödenir?
İşçi tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız nedenle feshedilmesi durumunda işçiye ödenir. İş sözleşmesinin haksız nedenle feshedilmesi, işverenin işçinin iradesi dışında ve işçinin kusurundan kaynaklanmayan bir nedenle iş sözleşmesini feshetmesidir.
İş sözleşmesinin haksız nedenle feshedilmesi hallerinden bazıları şunlardır:
- İşçinin işyerinde haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılması
- İşçinin işyerinde iş sözleşmesinin sona ermesine kadar çalışamayacağına dair sağlık raporu alması
- İşçinin askerlik görevine çağırılması
- İşçinin işyerinde evlenmesi veya evlat edinmesi
- İşçinin işyerinde doğum yapması
- İşçinin işyerinde ölümü
İşçi Tazminatının Hesaplanması
İşçi tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır. Brüt ücret, işçinin almakta olduğu maaşın yanı sıra, yol, yemek, kıdem, ikramiye, prim gibi ek ödemeleri de kapsar.
İşçi tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:
İşçi tazminatı = (Son alınan brüt ücret x İşçinin çalıştığı tam yıl sayısı)
Örneğin, işçinin son aldığı brüt ücret 10.000 TL ve işçinin işyerinde çalıştığı tam yıl sayısı 10 ise, işçinin alacağı işçi tazminatı aşağıdaki gibi hesaplanır:
İşçi tazminatı = (10.000 TL x 10) = 100.000 TL
İşçi tazminatı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- İşçinin son aldığı brüt ücret, işçinin işyerinde çalıştığı son ay için aldığı ücrettir.
- İşçi tazminatı hesaplanırken işçinin aldığı ek ödemeler de dikkate alınır.
- İşçi tazminatı, damga vergisi kesintisi yapılmadan ödenir.
İşçi Tazminatının Ödenmesi
İşçi tazminatı, işçinin işten çıkarıldığı tarihte ödenir. İşveren, işçiye işçi tazminatını ödemezse, işçi işçi tazminatı davası açabilir.
İşçi Tazminatı Tavanı
İşçi tazminatı, her yıl belirlenen bir tavan ile sınırlıdır. 2023 yılı için işçi tazminatı tavanı 12.258,47 TL’dir. İşçinin alacağı işçi tazminatı, bu tavan miktarı ile sınırlıdır.
İşçi Tazminatı ile İlgili Diğer Hükümler
İşçi tazminatı ile ilgili diğer hükümler şu şekilde sıralanabilir:
- İşçi tazminatı, işçinin mirasçılarına da ödenir.
- İşveren, işçiye işçi tazminatını ödemezse, işçi işçi tazminatı davası açabilir.
- İşçi tazminatı davası, işçinin işten çıkarıldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.
İşçi Tazminatı Davaları
İşverenin işçiye işçi tazminatı ödememesi durumunda, işçi işçi tazminatı davası açabilir. İşçi tazminatı davaları, işçinin ikametgahının bulunduğu yerdeki iş mahkemesinde açılır.
İşçi tazminatı davasında işçi, işvereni işçi tazminatını ödemeye mahkum etmesini talep eder. İş mahkemesi, işçinin talebini haklı bulursa, işvereni işçi tazminatını ödemeye mahkum eder.
İşveren, işçi tazminatı davasını kaybettiği takdirde, işçiye işçi tazminatı ile birlikte, faiz ve icra masraflarını da ödemek zorundadır.
**İşçi