Kıdem Tazminatı Hesabına Dahil Olan Ücretler
Kıdem tazminatı, bir işçinin çalıştığı işyerinde belirli bir süre çalışmış olması karşılığında hak kazandığı, iş sözleşmesinin feshi halinde işveren tarafından ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin kıdemine göre hesaplanır ve her tam yıl için işçinin son brüt ücretinin 30’da biri olarak ödenir.
Kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınması gereken ücret, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan son brüt ücretidir. Bu ücrete, işçinin iş sözleşmesi kapsamında aldığı tüm parasal ödemeler dahil edilir.
Kıdem tazminatına dahil olan ücretler, İş Kanunu’nun 32. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, kıdem tazminatına dahil olan ücretler şunlardır:
- İşçinin temel ücreti: İşçinin çalıştığı işyerinde yaptığı işe ve işyerinde uygulanan ücret sistemine göre aldığı ücrettir.
- Fazla mesai ücreti: İşçinin iş sözleşmesinde belirtilen çalışma saatleri dışında yaptığı iş karşılığında aldığı ücrettir.
- Hafta tatili ücreti: İşçinin haftalık çalışma süresinin 7 günü aşması halinde, fazladan çalıştığı günler için aldığı ücrettir.
- Ulusal bayram ve genel tatil ücreti: İşçinin ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığı günler için aldığı ücrettir.
- İkramiye: İşveren tarafından işçiye düzenli olarak veya belirli dönemlerde verilen ücrettir.
- Prim: İşçinin işyerinde gösterdiği performansa veya sağladığı verimliliğe göre verilen ücrettir.
- Sosyal yardımlar: İşveren tarafından işçiye sağlanan yemek, yakacak, giyecek, konut yardımı gibi sosyal yardımlardır.
Kıdem tazminatına dahil olan ücretler, işçinin iş sözleşmesinde açıkça belirtilmiş olmalıdır. İş sözleşmesinde bu ücretler belirtilmemişse, işçinin işyerinde fiilen yaptığı işler ve aldığı ücretler dikkate alınarak kıdem tazminatı hesaplanmalıdır.
Kıdem tazminatına dahil olmayan ücretler ise şunlardır:
- İşçinin işyerinde geçirdiği süreye ilişkin tazminatlar: İşçinin işyerinde geçirdiği süreye ilişkin tazminatlardan kıdem tazminatı hariç tutulur. Bunlara örnek olarak, işyerinde geçirdiği süreye ilişkin ikramiye, prim, hizmet tazminatı gibi tazminatlar verilebilir.
- İşçinin işyerinden ayrılırken aldığı tazminatlar: İşçinin işyerinden ayrılırken aldığı tazminatlardan kıdem tazminatı hariç tutulur. Bunlara örnek olarak, ihbar tazminatı, işsizlik sigortası tazminatı gibi tazminatlar verilebilir.
- İşçinin işyerinde yaptığı ek işler karşılığında aldığı ücretler: İşçinin işyerinde yaptığı ek işler karşılığında aldığı ücretler, kıdem tazminatına dahil edilmez. Bu ücretler, iş sözleşmesinde açıkça belirtilmiş olsa bile kıdem tazminatına dahil edilmez.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan son brüt ücreti dikkate alınır. Bu ücrete, işçinin iş sözleşmesi kapsamında aldığı tüm parasal ödemeler dahil edilir. Kıdem tazminatına dahil olmayan ücretler ise hesaplamadan çıkarılmalıdır.
Kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı = Çalışılan yıl sayısı * Son brüt ücret * 1/30
Örneğin, bir işçi 10 yıl boyunca 5.000 TL brüt ücretle çalışmışsa, kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 10 * 5.000 * 1/30
= 166,67 TL/gün
= 50.000 TL
Bu işçiye kıdem tazminatı olarak 50.000 TL ödenir.
Kıdem tazminatı hesaplamasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan son brüt ücret üzerinden hesaplanır.
- Kıdem tazminatına dahil olan ücretler, işçinin iş sözleşmesinde açıkça belirtilmiş olmalıdır.
- **Kıdem tazminatına dahil olmayan ücretler,