Kıdem tazminatından yapılan kesintiler
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshedilmesi veya işçinin kendi isteğiyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçiye en az 2 yıllık kıdemi olan her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işveren nezdinde kazandığı emeğin karşılığı olarak ödenen bir tazminat niteliğindedir.
Kıdem tazminatından yapılan kesintiler, işçinin kıdem tazminatı alacağı tutarını etkileyen önemli bir unsurdur. Kıdem tazminatından yapılan kesintiler, iki türdür:
- Damga vergisi
- Gelir vergisi
Damga vergisi
Kıdem tazminatından damga vergisi kesintisi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 104. maddesine göre yapılır. Buna göre, kıdem tazminatı, damga vergisinin konusuna giren bir işlemdir ve bu işlemden dolayı binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılır.
Gelir vergisi
Kıdem tazminatı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesine göre, gelir vergisinden istisna edilmiştir. Buna göre, kıdem tazminatı, işçinin ücretinden kesilen gelir vergisinin hesaplanmasında dikkate alınmaz.
Ancak, kıdem tazminatının tavan miktarı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 26. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren, işçinin kıdem tazminatı alacağı tutarı, brüt ücreti ne olursa olsun 17.904,62 TL’yi aşamaz.
Kıdem tazminatının tavan miktarını aşan kısmı, gelir vergisine tabi tutulur. Bu tutar üzerinden, işçinin gelir vergisine tabi olan diğer gelirleri ile birlikte gelir vergisi hesaplanır ve kesinti yapılır.
Kıdem tazminatından yapılan kesintiler nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatından yapılan kesintiler, aşağıdaki formüller kullanılarak hesaplanır:
- Damga vergisi:
Damga vergisi = Kıdem tazminatı tutarı * 0,00759
Örneğin, 10 yıllık kıdemi olan bir işçiye 100.000 TL kıdem tazminatı ödenmesi halinde, damga vergisi kesintisi aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Damga vergisi = 100.000 TL * 0,00759
= 759 TL
- Gelir vergisi:
Gelir vergisi = (Kıdem tazminatı tutarı - 17.904,62 TL) * Vergi oranı
Örneğin, 10 yıllık kıdemi olan bir işçiye 150.000 TL kıdem tazminatı ödenmesi halinde, gelir vergisi kesintisi aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Gelir vergisi = (150.000 TL - 17.904,62 TL) * 0,25
= 29.332,68 TL
Kıdem tazminatından yapılan kesintiler nasıl engellenir?
Kıdem tazminatından yapılan kesintileri engellemek için, kıdem tazminatı alacağı tutarı, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren 17.904,62 TL’yi aşmamalıdır.
Kıdem tazminatı alacağı tutarı, 17.904,62 TL’yi aşması halinde, tavan miktarı aşan kısım, gelir vergisine tabi tutulacaktır. Bu tutar üzerinden, işçinin gelir vergisine tabi olan diğer gelirleri ile birlikte gelir vergisi hesaplanır ve kesinti yapılır.
Sonuç
Kıdem tazminatından yapılan kesintiler, işçinin kıdem tazminatı alacağı tutarını etkileyen önemli bir unsurdur. Kıdem tazminatından yapılan kesintileri engellemek için, kıdem tazminatı alacağı tutarı, 17.904,62 TL’yi aşmamalıdır.