Kıdem Tazminatının Fona Devredilmesi Nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin işverenin yanında çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin iş akdinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshi, işçinin emekliliği, işyerinin kapanması veya işçinin ölümü gibi durumlarda ödenir.
Kıdem tazminatının fona devredilmesi, işçinin kıdem tazminatı hakkının bir kısmının veya tamamının özel bir fon hesabına aktarılması anlamına gelir. Bu sistemde, işçinin işvereni, işçinin adına her ay belirli bir miktarda prim ödemekle yükümlüdür. Bu primler, işçinin kıdem tazminatı hakkının birikmesi için kullanılır.
Kıdem Tazminatı Fonu Sisteminin Amaçları
Kıdem tazminatı fonu sisteminin temel amacı, kıdem tazminatı sistemini daha sürdürülebilir hale getirmektir. Mevcut sistemde, işverenler, işten çıkardıkları işçilere büyük miktarlarda kıdem tazminatı ödemek zorunda kalabilmektedir. Bu durum, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için önemli bir mali yük oluşturabilmektedir. Kıdem tazminatı fonu sistemiyle, bu yükün işverenlerden alınarak devlete veya özel bir kuruluşa aktarılması amaçlanmaktadır.
Kıdem tazminatı fonu sisteminin diğer amaçları arasında şunlar yer almaktadır:
- Kıdem tazminatı sisteminin daha şeffaf ve adil hale getirilmesi
- İşçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkların azaltılması
- İşsizliğin azaltılması
Kıdem Tazminatı Fonu Sisteminin Avantajları ve Dezavantajları
Kıdem tazminatı fonu sisteminin avantajları arasında şunlar yer almaktadır:
- İşverenlerin mali yükünün azaltılması
- Kıdem tazminatı sisteminin daha sürdürülebilir hale getirilmesi
- Kıdem tazminatı sisteminin daha şeffaf ve adil hale getirilmesi
- İşçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkların azaltılması
Kıdem tazminatı fonu sisteminin dezavantajları arasında şunlar yer almaktadır:
- İşçilerin kıdem tazminatına erişimlerinin gecikmesi
- İşçilerin kıdem tazminatı tutarlarının azalması
- İşsizliğin artması
Kıdem Tazminatı Fonu Sisteminin Türkiye’deki Gelişimi
Türkiye’de kıdem tazminatı fonu sistemi, ilk olarak 2017 yılında gündeme gelmiştir. Bu tarihte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan bir raporda, kıdem tazminatı sisteminin fona devredilmesi önerisi yer almıştır.
2019 yılında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan bir taslakta, kıdem tazminatı sisteminin fona devredilmesi ile ilgili ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir. Bu taslağa göre, kıdem tazminatı fonu, Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde kurulacak bir kurum olacaktır.
2023 yılı itibarıyla, kıdem tazminatı sisteminin fona devredilmesi konusunda henüz kesin bir karar alınmamıştır. Ancak, bu sistemin yakın zamanda uygulamaya konulması beklenmektedir.
Kıdem Tazminatı Fonu Sisteminin Uygulaması
Kıdem tazminatı fonu sistemi uygulamaya konulduğunda, işçilerin kıdem tazminatı hakkı şu şekilde olacaktır:
- İşçi, her ay brüt ücretinin %5’i oranında prim ödemekle yükümlü olacaktır.
- İşveren, işçi adına her ay brüt ücretinin %5’i oranında prim ödemekle yükümlü olacaktır.
- Fonda biriken para, işçinin iş akdinin feshi, emekliliği, işyerinin kapanması veya işçinin ölümü gibi durumlarda işçiye veya yasal mirasçılarına ödenecektir.
Kıdem tazminatı fonu sisteminde, işçilerin kıdem tazminatı tutarları, işçinin çalıştığı süre ve brüt ücreti gibi faktörlere göre belirlenecektir.
Sonuç
Kıdem tazminatı fonu sistemi, Türkiye’de henüz uygulamaya konmamış bir sistemdir. Bu sistemin uygulamaya konulması, işçiler ve işverenler için önemli bir değişiklik olacaktır. Kıdem tazminatı fonu sisteminin avantajları ve dezavantajları dikkatlice değerlendirilerek, bu sistemin işçilerin ve işverenlerin yararına olacak şekilde uygulanması gerekmektedir.kıde