Maddi ve Manevi Tazminat Davaları Kesinleşmeden İcraya Konulabilir mi?
Giriş
Tazminat, bir haksız fiil veya sözleşmenin ihlali sonucunda, zarar gören kişinin uğradığı maddi veya manevi kayıpların karşılanması amacıyla ödenen para veya maldır. Tazminat davaları, tazminat alacaklısının, tazminat borçlusuna karşı açtığı davalardır.
Tazminat davaları, maddi tazminat ve manevi tazminat olmak üzere iki gruba ayrılır. Maddi tazminat, zarar görenin uğradığı maddi kayıpların karşılanması amacıyla ödenen tazminattır. Manevi tazminat ise, zarar görenin uğradığı ahlaki ve manevi kayıpların karşılanması amacıyla ödenen tazminattır.
Tazminat Davalarının Kesinleşmesi
Tazminat davaları, karara bağlandıktan sonra kesinleşmeden önce de icraya konulabilir. Ancak, bazı durumlarda tazminat davalarının kesinleşmesi şarttır.
Tazminat Davalarının Kesinleşmeden İcraya Konulabileceği Durumlar
Tazminat davalarının kesinleşmeden icraya konulabileceği durumlar şunlardır:
- Tedbir kararları: Mahkemenin, tazminat davasının devamı sırasında verdiği tedbir kararları, kesinleşmeden icraya konulabilir. Örneğin, bir trafik kazasında yaralanan kişinin geçici iş göremezlik tazminatı, mahkemenin verdiği tedbir kararı ile kesinleşmeden icraya konulabilir.
- Tasarruf tedbirleri: Mahkemenin, tazminat davasının devamı sırasında verdiği tasarruf tedbirleri, kesinleşmeden icraya konulabilir. Örneğin, bir boşanma davasında, eşlerden birinin mallarına ihtiyati tedbir kararı verilmesi halinde, bu karar kesinleşmeden icraya konulabilir.
- İtirazın iptali davasının kabulü kararı: İcra takibine itiraz eden borçlu, itirazının iptali davasını kazanırsa, mahkemenin itirazın iptali kararı kesinleşmeden icraya konulabilir.
- Borçtan kurtulma davasının kabulü kararı: Borçlu, icra takibine karşı borçtan kurtulma davası açarak, borcun olmadığını veya borcun ödendiğini iddia edebilir. Borçlu, borçtan kurtulma davasını kazanırsa, mahkemenin borçtan kurtulma kararı kesinleşmeden icraya konulabilir.
Tazminat Davalarının Kesinleşmeden İcraya Konulamayacak Durumlar
Tazminat davalarının kesinleşmeden icraya konulamayacağı durumlar şunlardır:
- İdari davalarda verilen kararlar: İdare aleyhine açılan davalarda verilen kararlar, kesinleşmeden icraya konulamaz.
- Sayıştay kararlan: Sayıştay tarafından verilen kararlar, kesinleşmeden icraya konulamaz.
- Boşanma davasında verilen tazminat kararları: Boşanma davasında verilen tazminat kararları, kesinleşmeden icraya konulamaz.
- Kişilik haklarına saldırı sebebiyle verilen tazminat kararları: Yargıtay’ın 20 Ekim 2016 tarihli içtihadı ile kişilik haklarına saldırı sebebiyle verilen tazminat kararları, kesinleşmeden icraya konulabilir.
Tazminat Davalarının Kesinleşmeden İcraya Konulması İçin Gerekli Şartlar
Tazminat davalarının kesinleşmeden icraya konulabilmesi için gerekli şartlar şunlardır:
- Karar, kesinleşmeden önce icra müdürlüğüne götürülmelidir.
- İcraya konulmak istenen karar, mahkeme kararı olmalıdır.
- Karar, ilamlı icra takibine konu olacak nitelikte olmalıdır.
- Karar, kesinleşmeden icraya konulabileceği bir karar olmalıdır.
Tazminat Davalarının Kesinleşmeden İcraya Konulmasının Sonuçları
Tazminat davalarının kesinleşmeden icraya konulmasının sonuçları şunlardır:
- Alacaklı, kesinleşmeden önce alacağın bir kısmını tahsil edebilir.
- Borçlu, kesinleşmeden önce icra takibine itiraz edebilir.
- Kesinleşmeden önce icra takibine yapılan itiraz, kesinleşmeden sonra incelenir.
Sonuç
Tazminat davalarının kesinleşmeden icraya konulabilmesi, alacaklıların tazminatın bir kısmını daha erken tahsil etmelerini sağlar. Ancak, bu durum, borçlulara da kesinleşmeden önce icra takibine itiraz etme hakkı verir.