Maddi ve Manevi Tazminat Davaları Hangi Mahkemeye Açılır?
Maddi ve manevi tazminat davaları, bir kişinin hukuka aykırı bir eylem veya işlem sonucunda uğradığı zararın giderilmesini amaçlayan davalardır. Bu davalar, zarar gören kişi tarafından, zarara sebebiyet veren kişi veya kişiler aleyhine açılabilir.
Maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme, davanın niteliğine göre farklılık gösterir. Ticari nitelikte olmayan maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemeleridir. Ticari nitelikte olan maddi ve manevi tazminat davalarında ise görevli mahkeme, asliye ticaret mahkemeleridir.
Asliye Hukuk Mahkemeleri
Asliye hukuk mahkemeleri, genel görevli mahkemelerdir. Bu mahkemeler, kanunda özel olarak düzenlenmeyen her türlü hukuk uyuşmazlığına bakmakla görevlidir. Maddi ve manevi tazminat davaları da, kanunda özel olarak düzenlenmemiş bir hukuk uyuşmazlığı olduğu için, asliye hukuk mahkemelerinin görev alanına girer.
Asliye hukuk mahkemeleri, maddi ve manevi tazminat davalarına bakmakla görevli olmakla birlikte, bu davaların hangi asliye hukuk mahkemesinde açılacağı da davanın niteliğine göre değişir.
Maddi Tazminat Davaları
Maddi tazminat davaları, bir kişinin hukuka aykırı bir eylem veya işlem sonucunda mal varlığında meydana gelen zararın giderilmesini amaçlayan davalardır. Maddi tazminat davaları, asliye hukuk mahkemelerinde açılır.
Maddi tazminat davalarının açılacağı mahkeme, genel olarak, zararın meydana geldiği yerdeki asliye hukuk mahkemesidir. Ancak, zarar görenin veya davalının yerleşim yerindeki asliye hukuk mahkemesinde de maddi tazminat davası açılabilir.
Manevi Tazminat Davaları
Manevi tazminat davaları, bir kişinin hukuka aykırı bir eylem veya işlem sonucunda kişilik haklarına zarar verilmesi nedeniyle uğradığı zararın giderilmesini amaçlayan davalardır. Manevi tazminat davaları, asliye hukuk mahkemelerinde açılır.
Manevi tazminat davalarının açılacağı mahkeme, genel olarak, zararın meydana geldiği yerdeki asliye hukuk mahkemesidir. Ancak, zarar görenin veya davalının yerleşim yerindeki asliye hukuk mahkemesinde de manevi tazminat davası açılabilir.
Özel Görevli Mahkemeler
Tazminat davalarında, davanın niteliğine göre özel olarak görevli mahkemeler de olabilir. Örneğin, trafik kazalarından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları, trafik kazaları için özel olarak kurulan sulh hukuk mahkemelerinde görülür.
Tazminat Davalarında Yetki
Tazminat davalarında yetki, davanın açılacağı mahkemenin sınırlarını belirler. Yetki, genel ve özel olmak üzere ikiye ayrılır.
Genel Yetki
Genel yetki, kanunda özel olarak düzenlenmemiş her türlü hukuk uyuşmazlığı için geçerli olan yetkidir. Maddi ve manevi tazminat davalarında da genel yetki, asliye hukuk mahkemeleridir.
Özel Yetki
Özel yetki, kanunda belirli bir hukuk uyuşmazlığı için özel olarak düzenlenen yetkidir. Örneğin, trafik kazalarından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davalarında, yetki, trafik kazaları için özel olarak kurulan sulh hukuk mahkemelerine aittir.
Tazminat Davalarında Yetki İlk İtirazı
Tazminat davalarında, yetkili mahkemeye açılmayan davalarda, davalı, yetki itirazı yapabilir. Yetki itirazı, dava dilekçesinde veya ilk duruşmada yapılabilir.
Yetki itirazı, mahkemece incelenir ve yerinde bulunursa, dava yetkisiz mahkemede açıldığı için usulden reddedilir.
Sonuç
Maddi ve manevi tazminat davalarında görevli ve yetkili mahkeme, davanın niteliğine göre değişir. Bu konuda, dava açmadan önce bir avukata danışmak faydalı olacaktır.
Ek Bilgiler
- Maddi tazminat davalarında, zararın miktarı, davacının zararının ne kadar olduğunun ispatı ile belirlenir. Zararın miktarını ispatlamak için, davacı, faturalar, makbuzlar, bilirkişi raporları gibi deliller sunabilir.
- Manevi tazminat davalarında, zararın miktarı, hakimin takdirine bağlıdır. Hakim, manevi tazminata hükmederken, zarar görenin kişilik haklarına yapılan saldırının ağırlığını, zarar görenin bu saldırıdan duyduğu acıyı, zarar görenin sosyal ve ekonomik durumunu göz önünde bulundurur.
**