Maddi Tazminat Hesaplama 2019
Maddi tazminat, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle malvarlığında meydana gelen eksilmenin, yani maddi zararların giderilmesi amacıyla ödenen tazminattır. Maddi tazminat, doğrudan gerçekleşen maddi zararları (doğrudan zararlar) ve dolaylı gerçekleşen maddi zararları (dolaylı zararlar) kapsar.
Doğrudan Zararlar
Doğrudan zararlar, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle doğrudan oluşan zararlardır. Örneğin, iş kazası nedeniyle yaralanan bir işçinin tedavi masrafları, sakatlık nedeniyle iş göremezlik nedeniyle kaybettiği gelirler, araç çarpması sonucu oluşan hasar doğrudan zararlara örnek olarak verilebilir.
Doğrudan zararların hesaplanmasında, zararın miktarı, zararın niteliği ve zararın oluş tarihi dikkate alınır. Örneğin, tedavi masraflarının hesaplanmasında, yapılan tedavinin maliyeti, tedavinin süresi ve tedavinin niteliği dikkate alınır. Sakatlık nedeniyle iş göremezlik nedeniyle kaybettiği gelirlerin hesaplanmasında, işçinin önceki kazancı, sakatlık oranı ve sakatlık nedeniyle çalışamayacağı süre dikkate alınır. Araç çarpması sonucu oluşan hasarın hesaplanmasında, aracın hasar gören kısmı, hasarın onarım maliyeti ve aracın değeri dikkate alınır.
Dolaylı Zararlar
Dolaylı zararlar, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle dolaylı olarak oluşan zararlardır. Örneğin, iş kazası nedeniyle yaralanan bir işçinin tedavi masrafları nedeniyle iş göremez olması nedeniyle işverenin uğradığı zarar, araç çarpması sonucu oluşan hasar nedeniyle işyerinin kapatılması nedeniyle işverenin uğradığı zarar dolaylı zararlara örnek olarak verilebilir.
Dolaylı zararların hesaplanmasında, zararın miktarı, zararın niteliği ve zararın oluş tarihi dikkate alınır. Örneğin, işverenin uğradığı zararın hesaplanmasında, işçinin iş göremezliği nedeniyle işverenin kaybettiği gelir, işçinin iş göremezliği nedeniyle işverenin uğradığı başkaca zararlar (örneğin, işçinin yerine geçici olarak işe alınan işçinin ücreti) dikkate alınır. İşyerinin kapatılması nedeniyle işverenin uğradığı zararın hesaplanmasında, işyerinin kapatılması nedeniyle işverenin kaybettiği gelir, işyerinin kapatılması nedeniyle işverenin uğradığı başkaca zararlar (örneğin, işyerinin satılıp satılmaması durumunda oluşacak zarar) dikkate alınır.
Maddi Tazminat Hesaplama Yöntemleri
Maddi tazminat hesaplanmasında aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- Maliyet Yöntemi: Bu yöntemde, zararın miktarı, zararın meydana gelmesi için yapılan veya yapılması gereken masraflar dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin, tedavi masraflarının hesaplanmasında bu yöntem kullanılır.
- Kıymet Yöntemi: Bu yöntemde, zararın miktarı, zarara uğrayan şeyin değeri dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin, araç çarpması sonucu oluşan hasarın hesaplanmasında bu yöntem kullanılır.
- Gelir Yöntemi: Bu yöntemde, zararın miktarı, zarara uğrayan kişinin kaybettiği veya kaybedeceği gelir dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin, iş kazası nedeniyle yaralanan bir işçinin sakatlık nedeniyle iş göremezlik nedeniyle kaybettiği gelirlerin hesaplanmasında bu yöntem kullanılır.
Maddi Tazminat Hesaplamasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Maddi tazminat hesaplanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Kusur oranı: Maddi tazminat, zarara neden olan kişinin kusuru oranında ödenir. Kusur oranı, mahkeme tarafından belirlenir.
- Zararın gerçekleştiği tarih: Maddi tazminat, zararın gerçekleştiği tarihteki paranın değerine göre hesaplanır.
- Enflasyon: Maddi tazminat, enflasyon oranına göre artırılarak ödenir.
2019 Maddi Tazminat Hesaplama Tablosu
Aşağıdaki tabloda, 2019 yılında uygulanan maddi tazminat hesaplama yöntemlerine ilişkin bazı örnekler verilmiştir.
Maliyet Yöntemi
Örnek: Bir işçinin iş kazası nedeniyle geçirdiği ameliyatın maliyeti 10.000 TL’dir. Bu durumda, işçinin ameliyat masrafları nedeniyle uğradığı maddi zararın miktarı 10.000 TL olarak hesaplanır.
Kıymet Yöntemi
Örnek: Bir işçinin iş kazası nedeniyle aracı hasar görmüştür. Aracın hasar gören kısmı