Memurluktan Atılan Tazminat Alabilir mi?
Memurların, kamu hizmetinden çıkarılma nedenleri ve bu nedenlerin tazminata etkisi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 98. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, memurlar, kasıtlı bir suç işlenmediği veya memurun görevini yapmaması veya yapmamakta ısrar etmesi hallerinde, uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve memurluktan çıkarma olmak üzere beş farklı disiplin cezası ile cezalandırılabilirler.
Bu disiplin cezalarından memurluktan çıkarma, memurun kamu hizmetinden tamamen ve geri dönülmez şekilde ayrılmasına neden olan en ağır disiplin cezasıdır. Memurun memurluktan çıkarılmasının nedenleri şunlardır:
- Kasıtlı bir suç işlemesi
- Memuriyet görevini yapmaması veya yapmamakta ısrar etmesi
- İdeolojik veya siyasi propaganda yapma veya bu yönde faaliyetlerde bulunması
- Memurluk görevini yerine getirirken yalan söylemesi, görevini ihmal etmesi veya yetkisini kötüye kullanması
- Görevine sarhoş veya uyuşturucu madde etkisi altında gelmesi
- Amirine veya üstlerine karşı saygısız davranması
- Görevi sırasında siyasi parti üyesi olması veya siyasi parti faaliyetinde bulunması
- Devlet sırlarını açıklaması
- Devletin itibarını veya güvenini sarsacak şekilde davranışlarda bulunması
Memurun memurluktan çıkarılması halinde, bu karara karşı idari yargıda dava açılabilir. İdari yargıda açılan dava sonucunda, memurluktan çıkarma kararının iptali halinde, memur, kamu hizmetine iade edilir.
Memurluktan Atılmanın Tazminat Hakkına Etkisi
Memurun memurluktan çıkarılması halinde, bu işlem, aynı zamanda kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyen bir fesih olarak kabul edilir. Bu nedenle, memurluktan çıkarılan memur, kıdem tazminatı alamaz.
Ancak, memurluktan çıkarma kararının iptali halinde, memur, kamu hizmetine iade edilir ve bu nedenle, iptali kararının alındığı tarihten itibaren, memurluktan çıkarıldığı tarihe kadar geçen süre için kıdem tazminatı ödenir.
Ayrıca, memurluktan çıkarılan memur, emeklilik ikramiyesi de alamaz. Ancak, memuriyetten çıkarılmadan önce 25 yıl veya daha fazla hizmeti olan memur, emeklilik ikramiyesine hak kazanır.
Memurluktan Atılmanın Maddi ve Manevi Tazminat Hakkına Etkisi
Memurun memurluktan çıkarılması, memurun maddi ve manevi zarara uğramasına neden olabilir. Bu nedenle, memurluktan çıkarılan memur, maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
Memurluktan çıkarılan memurun maddi tazminat talebi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 123. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, memurun memurluktan çıkarılmasından dolayı uğradığı maddi zarar, tazminat olarak ödenir.
Maddi tazminat talebinde, memurun uğradığı zararın, işsizlik ödeneği, sigorta tazminatı, başka bir işten elde ettiği gelir, iaşe ve ibate giderleri, taşınmaz malların kira geliri gibi unsurlar dikkate alınır.
Memurluktan çıkarılan memurun manevi tazminat talebi ise, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 49. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişinin kişilik haklarına yapılan saldırı nedeniyle uğradığı zarar, manevi tazminat olarak ödenir.
Manevi tazminat talebinde, memurun kişilik haklarına yapılan saldırının niteliği, saldırının ağırlığı, saldırının memurun sosyal ve ekonomik durumuna etkisi gibi unsurlar dikkate alınır.
Memurluktan Atılmanın Hukuki Sonuçları
Memurun memurluktan çıkarılması halinde, bu işlem, memurun kamu hizmetinden ayrılmasına ve memurun memuriyete ilişkin tüm hak ve yetkilerinin sona ermesine neden olur.
Memurluktan çıkarılan memur, kamu hizmetine iade edilmedikçe, kamu kurum ve kuruluşlarında herhangi bir şekilde görev alamaz.
Memurluktan çıkarılan memur, emeklilik hakkını da kaybeder. Ancak, memuriyetten çıkarılmadan önce 25 yıl veya daha fazla hizmeti olan memur, emeklilik hakkını korur.
Memurluktan Atılmanın İptali
Memurun memurluktan çıkarılması kararının iptali için, memur, idari yargıda dava açabilir. İdari yargıda açılan dava sonucunda, memurluktan çıkarma kararının iptali halinde, memur, kamu hizmetine iade edilir.