Tazminat Faiz Oranları
Tazminat, bir sözleşmenin veya kanunun ihlali nedeniyle bir kişiye ödenmesi gereken paradır. Tazminatlar, maddi tazminatlar ve manevi tazminatlar olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Maddi tazminatlar, zarar görenin uğradığı maddi zararın karşılanması amacıyla ödenen tazminatlardır. Manevi tazminatlar ise, zarar görenin uğradığı manevi zararın karşılanması amacıyla ödenen tazminatlardır.
Tazminat alacaklarına uygulanan faiz, alacaklının zararını karşılamasına yardımcı olmak amacıyla uygulanan bir hukuki kurumdur. Tazminat faizi, alacaklının tazminat alacağının ödeme gününe kadar geçen süre için ödenir.
Türkiye’de Tazminat Faiz Oranları
Türkiye’de tazminat alacaklarına uygulanacak faiz oranı, Borçlar Kanunu’nun 123. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, tazminat alacaklarına, alacaklının temerrüde düştüğü tarihten itibaren faiz yürütülür. Temerrüde düşüldüğü tarih, alacaklının alacağını talep ettiği ve borçlunun bu talebi yerine getirmediği tarihtir.
Borçlar Kanunu’nun 123. maddesi uyarınca, tazminat alacaklarına uygulanacak faiz oranı, yıllık %12’dir. Ancak, Bakanlar Kurulu, bu oranı aylık olarak belirlemeye, yüzde onuna kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir.
Bakanlar Kurulu’nun 12 Eylül 2023 tarihli kararı uyarınca, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, tazminat alacaklarına uygulanacak faiz oranı, aylık %1,5’ten %2’ye yükseltilmiştir. Buna göre, yıllık tazminat faiz oranı, %24 olarak uygulanacaktır.
Tazminat Faizinin Hesaplanması
Tazminat faizi, alacaklının alacağının tutarına ve faiz oranına göre hesaplanır. Tazminat faizi, aşağıdaki formülle hesaplanır:
Tazminat Faizi = Alacak Tutarı * Faiz Oranı * Süre
Örneğin, bir işçinin kıdem tazminatı, 10.000 TL olsun. Tazminat faizi oranı ise, yıllık %24 olsun. Bu durumda, işçinin tazminat faizi, aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Tazminat Faizi = 10.000 TL * 0,024 * 1 yıl
Tazminat Faizi = 240 TL
Bu durumda, işçinin kıdem tazminatının toplam tutarı, 10.240 TL olacaktır.
Tazminat Faizinin Başlangıç Tarihi
Tazminat alacaklarına uygulanacak faizin başlangıç tarihi, alacaklının temerrüde düştüğü tarihtir. Temerrüde düşüldüğü tarih, alacaklının alacağını talep ettiği ve borçlunun bu talebi yerine getirmediği tarihtir.
Ancak, bazı durumlarda, tazminat alacaklarına uygulanacak faizin başlangıç tarihi, alacaklının temerrüde düşmesinden önce olabilir. Örneğin, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle kıdem tazminatı talep eden bir işçi, kıdem tazminatı alacağının iş sözleşmesinin feshinden itibaren faiziyle birlikte ödenmesini talep edebilir. Bu durumda, kıdem tazminatı alacağının faizi, iş sözleşmesinin feshinden itibaren başlayacaktır.
Tazminat Faizine Faiz Uyarlanması
Tazminat alacaklarına uygulanacak faize, faiz yürütülebilir. Ancak, bu durumda, faize faiz yürütülmesi, tazminat alacaklısının menfaatine aykırı olamaz.
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, tazminat alacaklarına uygulanacak faize faiz yürütülmesi, ancak tazminat alacaklısının temerrüde düştüğü tarihten itibaren mümkündür. Temerrüde düşülmeden önce faize faiz yürütülmesi halinde, bu durum, tazminat alacaklısının menfaatine aykırı olacaktır.
Tazminat Faizinde Zamanaşımı
Tazminat alacaklarına uygulanacak faizin zamanaşımı süresi, 10 yıldır. Bu süre, alacaklının tazminat alacağını talep ettiği tarihten itibaren başlar.
Ancak, bazı durumlarda, tazminat alacaklarına uygulanacak faizin zamanaşımı süresi daha kısa olabilir. Örneğin, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle kıdem tazminatı talep eden bir işçi, kıdem tazminatı alacağının iş sözleşme