Tazminatlar Fonu Ne Zaman Geçecek?
Türkiye’de kıdem tazminatı, işçilerin işveren tarafından işten çıkarıldıklarında aldıkları bir ödeme türüdür. İşçi, işyerinde en az bir yıl çalışmışsa, her tam yıl için 30 günlük son brüt ücreti üzerinden kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
Kıdem tazminatı, işçilerin iş güvencesi ve refahı açısından önemli bir unsurdur. Ancak, işverenler için de önemli bir maliyet unsurudur. Bu nedenle, kıdem tazminatı sisteminin yeniden düzenlenmesi, Türkiye ekonomisinde uzun yıllardır tartışılan bir konudur.
Kıdem Tazminatı Fonu Önerisi
Kıdem tazminatı sisteminin yeniden düzenlenmesi konusunda öne çıkan önerilerden biri, kıdem tazminatlarının bir fon üzerinden yönetilmesidir. Bu sistemde, işverenler her ay çalışanlara maaşlarının belirli bir yüzdesini kıdem tazminatı olarak bir fon hesabına aktarırlar. Bu tutar, çalışanın emeklilik döneminde kullanılabilecek şekilde fon tarafından yönetilir.
Kıdem tazminatı fonu sistemi, işverenler için maliyeti azaltması ve çalışanlar için emeklilik döneminde daha fazla tasarruf imkanı sunması açısından avantajlar sunmaktadır. Ancak, bu sistemde bazı riskler de bulunmaktadır. Örneğin, fonun yönetimi konusundaki riskler ve fonun yeterli gelir elde edemeyip iflas etmesi gibi riskler söz konusudur.
Kıdem Tazminatı Fonu Sisteminin Türkiye’de Uygulanması
Türkiye’de kıdem tazminatı fonu sisteminin uygulanmasına yönelik çalışmalar, 2023 yılında hız kazandı. 2023-2026 Orta Vadeli Program’da, kıdem tazminatı sisteminin “tamamlayıcı emeklilik sistemi” adı altında yeniden kurulması öngörülmüştür. Bu sistemde, kıdem tazminatları bir fon üzerinden yönetilecek ve çalışanlar, emeklilik döneminde bu fonu kullanabileceklerdir.
Kıdem tazminatı fonu sisteminin Türkiye’de ne zaman uygulanmaya başlayacağı henüz netlik kazanmamıştır. Ancak, hükümetin bu sistemi 2024 yılı son çeyreğinde hayata geçirmeyi planladığı belirtilmektedir.
Kıdem Tazminatı Fonu Sisteminin Avantajları
Kıdem tazminatı fonu sisteminin işçi ve işverenler açısından bazı avantajları bulunmaktadır.
İşçiler için avantajlar:
- İşçiler, kıdem tazminatlarını emeklilik döneminde kullanabileceklerdir. Bu, işçilerin emeklilik dönemindeki gelirlerini artıracaktır.
- İşçiler, kıdem tazminatlarını kendi ihtiyaçlarına göre değerlendirebileceklerdir. Örneğin, işçiler, kıdem tazminatlarını ev almak, araba almak veya eğitimlerini tamamlamak için kullanabilirler.
İşverenler için avantajlar:
- İşverenler, kıdem tazminatı ödemeleri konusundaki risklerini azaltabileceklerdir.
- İşverenler, kıdem tazminatı ödemelerini daha adil bir şekilde dağıtabileceklerdir. Örneğin, kıdem tazminatı ödemeleri, çalışanın performansına veya hizmet süresine göre değişebilir.
Kıdem Tazminatı Fonu Sisteminin Riskleri
Kıdem tazminatı fonu sisteminin bazı riskleri de bulunmaktadır.
Fonun yönetimi konusundaki riskler:
Kıdem tazminatı fonu, bir kamu kurumu tarafından veya özel sektör tarafından yönetilebilir. Kamu kurumu tarafından yönetilmesi halinde, fonun yönetiminde bürokratik süreçlerin yavaşlaması ve fonun etkin bir şekilde yönetilememesi gibi riskler söz konusu olabilir. Özel sektör tarafından yönetilmesi halinde ise, fonun yönetiminde şeffaflığın ve denetimin eksik olması gibi riskler söz konusu olabilir.
Fonun yeterli gelir elde edemeyip iflas etmesi:
Kıdem tazminatı fonu, çalışanlardan elde edilen katkı payları ve yatırım gelirleri ile finanse edilmektedir. Fonun yeterli gelir elde edemeyip iflas etmesi halinde, işçilerin kıdem tazminatları ödenemez.
Sonuç
Kıdem tazminatı fonu sistemi, işçi ve işverenler açısından bazı avantajlar sunmaktadır. Ancak, bu sistemde bazı riskler de bulunmaktadır. Kıdem tazminatı fonu sisteminin Türkiye’de uygulanabilmesi için, bu risklerin dikkate alınması ve gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.