Adaylık Kaldırma Sınavı (AKS), Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, sözleşmeli ve kadrolu aday öğretmenlerin, adaylıklarının kaldırılması yani asli öğretmenliğe geçiş için yapılan bir sınavdır. AKS, her yıl 81 il merkezinde tek sınavda yapılır.
AKS’nin Amacı
AKS’nin amacı, aday öğretmenlerin, öğretmenlik mesleğinin temel bilgi, beceri ve yeterliklerini kazandıklarını ve bu mesleği sürdürebilecek bilgi ve donanıma sahip olduklarını ölçmektir. AKS, aday öğretmenlerin adaylık sürecini tamamlamaları ve asli öğretmenliğe geçiş yapmaları için gerekli bir şarttır.
AKS’nin Tarihçesi
AKS, 1974 yılında ilk kez uygulanmıştır. O tarihten itibaren, her yıl düzenli olarak yapılmaktadır. AKS’nin uygulanmasında, zaman zaman bazı değişiklikler yapılmıştır. Örneğin, 2022 yılında AKS’nin kaldırılması kararı alınmıştır. Ancak, bu karar, 2023 yılında kaldırılmıştır.
AKS’ye Kimler Başvurabilir?
AKS’ye, aşağıdaki şartları taşıyan aday öğretmenler başvurabilir:
- Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı öğretmen kadrolarına atanmak için yapılan adaylık başvurusunda bulunanlar,
- Öğretmenlik mesleğine atandıktan sonra adaylık süresi içinde bulunanlar,
- Adaylık süresi içinde göreve başlayan ancak herhangi bir nedenle adaylık süresi uzamış olan öğretmenler.
AKS’nin Şartları
AKS’ye başvurabilmek için aşağıdaki şartlar aranır:
- Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı öğretmen kadrolarına atanmak için yapılan adaylık başvurusunda bulunmak,
- Öğretmenlik mesleğine atandıktan sonra adaylık süresi içinde bulunmak,
- Adaylık süresi içinde göreve başlayan ancak herhangi bir nedenle adaylık süresi uzamış olmak.
AKS’nin Yapısı
AKS, iki oturumda yapılır. Birinci oturumda, genel eğitim ve pedagojik alan bilgisi sınavı, ikinci oturumda ise alan bilgisi sınavı yapılır.
Genel Eğitim ve Pedagojik Alan Bilgisi Sınavı
Genel eğitim ve pedagojik alan bilgisi sınavı, 100 sorudan oluşur. Bu sınavda, Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Yabancı Dil ve Pedagojik Alan Bilgisi ile ilgili sorular yer alır.
Alan Bilgisi Sınavı
Alan bilgisi sınavı, 100 sorudan oluşur. Bu sınavda, aday öğretmenin atandığı alana ilişkin sorular yer alır.
AKS’nin Değerlendirilmesi
AKS’nin değerlendirilmesi, her oturum için ayrı ayrı yapılır. Her oturumda, 100 üzerinden en az 50 puan almak gerekir. Her iki oturumda da 50 puan barajını geçen adaylar, AKS’den başarılı olmuş sayılır.
AKS’nin Sonuçları
AKS’nin sonuçları, sınavın yapıldığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde açıklanır. AKS’den başarılı olan adaylar, adaylıklarının kaldırılmasına ilişkin kararnamenin yayınlanmasıyla birlikte asli öğretmenliğe geçerler.
AKS’nin Değerlendirmesi
AKS, aday öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine uygunluğunu ölçmek için önemli bir araçtır. Ancak, AKS’nin bazı eksiklikleri olduğu da ifade edilmektedir. Örneğin, AKS’nin sadece bilgi ve beceriyi ölçtüğü, aday öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ve davranışlarını ölçmediği belirtilmektedir. Ayrıca, AKS’nin, aday öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin motivasyonunu olumsuz etkilediği de ileri sürülmektedir.
AKS’nin Kaldırılması
2022 yılında, AKS’nin kaldırılması kararı alınmıştır. Bu karara göre, 2023 yılından itibaren aday öğretmenler, AKS’ye girmeden doğrudan asli öğretmenliğe geçeceklerdir. AKS’nin kaldırılması kararı, aday öğretmenlerin ve eğitim sendikalarının tepkisine neden olmuştur. Aday öğretmenler, AKS’nin kaldırılmasının, aday öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine uygunluğunu ölçmenin önüne geçeceğini ileri sürmektedir. Eğitim sendikaları da, AKS’nin kaldırılmasının, aday öğretmenlerin motivasyonunu olumsuz etkileyeceğini ve öğretmenlik mesleğinin itibarını zedeleyeceğini savunmaktadır.
Sonuç olarak, AKS, aday öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine uygunluğunu ölçmek için önemli bir araçtır. Ancak, AKS’nin bazı eksiklikleri olduğu da ifade edilmektedir. AKS’nin kaldırılması kararı, aday öğretmenlerin ve eğitim sendikalarının tepkisine neden olmuştur.