Adres Değişikliği Sebebi ile Tazminat Alabilir miyim?
Türkiye’de iş kanunu, işverenin işçinin çalışma koşullarını tek taraflı olarak değiştirmesini yasaklamaktadır. Bu kapsamda işyeri adresinin değişmesi de bir çalışma koşulu değişikliği olarak kabul edilmektedir. İşveren, işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik yapmak istediğinde, bunu işçiye yazılı olarak bildirmek ve işçinin altı gün içinde bu değişikliği kabul edip etmediğini bildirmesi gerekmektedir. İşçi, değişikliği kabul etmezse, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.
Adres değişikliğinin haklı fesih nedeni olarak kabul edilmesi için aşağıdaki şartların varlığı gerekmektedir:
- Adres değişikliği, işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik oluşturmalıdır.
- Adres değişikliği, işçinin yaşamını önemli ölçüde zorlaştırmalıdır.
- İşçi, adres değişikliğine haklı nedenlerle itiraz etmiş olmalıdır.
Adres değişikliğinin esaslı bir değişiklik olup olmadığı, işçinin çalışma koşullarının tümünü göz önünde bulundurarak değerlendirilmelidir. İşyeri adresinin değişmesi, işçinin ulaşım süresini, çalışma saatlerini, iş yükünü, sosyal yaşamını ve benzeri hususları etkileyebilmektedir. Bu hususlar dikkate alınarak, adres değişikliğinin işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik oluşturup oluşturmadığı belirlenmelidir.
Adres değişikliğinin işçinin yaşamını önemli ölçüde zorlaştırıp zorlaştırmayacağı, işçinin kişisel ve ailevi durumuna göre değerlendirilmelidir. İşçinin yaşı, sağlık durumu, ailevi bağları, ekonomik durumu gibi hususlar göz önünde bulundurularak, adres değişikliğinin işçinin yaşamını önemli ölçüde zorlaştırıp zorlaştırmadığı belirlenmelidir.
İşçi, adres değişikliğine haklı nedenlerle itiraz etmiş olmalıdır. İşçinin adres değişikliğine itirazı, yazılı olarak ve makul bir süre içerisinde işverene bildirilmelidir. İşçinin itirazı, adres değişikliğinin işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik oluşturduğu ve işçinin yaşamını önemli ölçüde zorlaştırdığı gerekçelerine dayanmalıdır.
Yargıtay kararlarında, adres değişikliğinin haklı fesih nedeni olarak kabul edildiği bazı durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- İşyeri adresinin, işçinin ikametgahından çok uzak bir yere taşınması
- İşyeri adresinin, işçinin ulaşım imkanlarının kısıtlı olduğu bir yere taşınması
- İşyeri adresinin, işçinin ailevi bağlarını koparacak şekilde taşınması
- İşyeri adresinin, işçinin ekonomik durumunu olumsuz etkileyecek şekilde taşınması
Yargıtay kararlarında, adres değişikliğinin haklı fesih nedeni olarak kabul edilmediği bazı durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- İşyeri adresinin, işçinin ikametgahına yakın bir yere taşınması
- İşyeri adresinin, işçinin ulaşım imkanlarının iyileştiği bir yere taşınması
- İşyeri adresinin, işçinin ailevi bağlarını etkilemeyecek şekilde taşınması
- İşyeri adresinin, işçinin ekonomik durumunu olumlu etkileyecek şekilde taşınması
Sonuç olarak, adres değişikliğinin haklı fesih nedeni olarak kabul edilmesi için, yukarıda belirtilen şartların varlığı gerekmektedir. İşçi, adres değişikliğinin haklı fesih nedeni olduğunu düşünüyorsa, bu hususları işverene yazılı olarak bildirmelidir. İşçi, işverenin haklı fesih talebini kabul etmemesi halinde, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti gibi haklarını talep edebilir.
İşveren, işçinin adres değişikliğine itirazını kabul etmezse, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshedip fesih bildirimini işverene yazılı olarak göndermesi gerekmektedir. Fesih bildirimi, iş sözleşmesinin sona ereceği tarihten en az iki hafta önce işverene gönderilmelidir.
İşçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmiş olsa bile, işverene karşı bazı yükümlülükleri bulunmaktadır. İşçi, işverene, iş sözleşmesinin feshinden önce, en az iki hafta önce, çalışmasını sürdürme ve işverenin zararını karşılamama taahhüdünü içeren bir dilekçe vermelidir. İşçi, bu taahhüdü yerine getirmediği takdirde, işverenin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
İşveren, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini kabul etmezse, işçi iş mahkemesine dava açabilir. İş mahkemesi, işçinin haklı fesih talebini değerlendirerek karar verecektir.