Adil Kullanım Kotası (AKK), internet servis sağlayıcılarının (ISS) internet bağlantılarına koyduğu bir sınırdır. Bu sınır, kullanıcıların belirli bir miktarda internet trafiğini kullandıktan sonra hızlarını düşürmelerine veya bağlantılarını tamamen kesmelerine olanak tanır.
AKK’nın Amacı
AKK’nın amacı, internet altyapısının adil ve verimli kullanımını sağlamaktır. ISS’ler, AKK ile internet kullanıcılarının aynı anda yüksek miktarda veri aktararak altyapıyı aşırı yüklemelerini önlemeye çalışmaktadır.
AKK, özellikle DSL bağlantıları için yaygın olarak kullanılmaktadır. DSL bağlantıları, bakır kablolar üzerinden veri aktarır ve bu kablolar, özellikle yüksek miktarda veri aktarıldığında ısınma ve bozulma riski taşır. AKK, bu riski azaltmaya yardımcı olmaktadır.
AKK’nın Uygulaması
AKK, ISS’ler tarafından farklı şekillerde uygulanmaktadır. Bazı ISS’ler, kullanıcılara aylık bir kota belirlemektedir. Kullanıcılar, bu kotayı doldurduklarında hızları düşürülür veya bağlantıları tamamen kesilir. Diğer ISS’ler ise, kullanıcıların belirli bir süre içinde belirli bir miktarda veri aktarmalarını kısıtlamak için zaman sınırlamaları kullanmaktadır.
AKK’nın Türkiye’de Uygulanması
Türkiye’de AKK, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından düzenlenmektedir. BTK, 2013 yılında yayınladığı bir kararla, tüm ISS’lerin AKK uygulamasına geçmesini zorunlu kılmıştır.
BTK’nın belirlediği ilk AKK kotaları, aşağıdaki gibiydi:
- 16 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 100 GB
- 24 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 200 GB
- 35 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 350 GB
- 50 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 500 GB
- 100 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 1 TB
BTK, 2019 yılında yayınladığı bir kararla, AKK kotalarını aşağıdaki gibi güncelledi:
- 16 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 150 GB
- 24 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 300 GB
- 35 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 500 GB
- 50 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 1 TB
- 100 Mbps’e kadar olan bağlantılar için: 2 TB
AKK’nın Kaldırılması
AKK, internet kullanıcıları tarafından uzun süredir eleştirilmekteydi. Kullanıcılar, AKK’nın internet erişimini kısıtladığını ve internette özgürce dolaşma hakkını engellediğini savunuyorlardı.
Bu eleştiriler üzerine, BTK 2023 yılında AKK’nın kaldırılmasına karar verdi. Bu karar, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girdi.
AKK’nın Kaldırılmasının Etkileri
AKK’nın kaldırılması, internet kullanıcıları için önemli bir gelişme oldu. Artık kullanıcılar, internette istedikleri kadar veri aktarabilirler. Bu durum, özellikle yüksek çözünürlüklü video izleme, oyun oynama ve veri indirme gibi uygulamaları kullanan kullanıcılar için faydalı oldu.
AKK’nın kaldırılmasının internet altyapısı üzerindeki etkisi ise henüz net olarak bilinmiyor. Bazı uzmanlar, AKK’nın kaldırılmasının altyapıyı aşırı yükleyebileceğini ve performansın düşmesine neden olabileceğini savunuyor. Diğer uzmanlar ise, altyapının bu yükü kaldırabilecek kapasitede olduğunu ve AKK’nın kaldırılmasının herhangi bir olumsuz etkisi olmayacağını savunuyor.
AKK’nın Kaldırılmasının Avantajları
- İnternet kullanıcılarının internette özgürce dolaşma hakkını güçlendirdi.
- Yüksek çözünürlüklü video izleme, oyun oynama ve veri indirme gibi uygulamaları kullanan kullanıcılar için faydalı oldu.
- ISS’lerin rekabeti artırarak fiyatları düşürmesini sağlayabilir.
AKK’nın Kaldırılmasının Dezavantajları
- Altyapıyı aşırı yükleyebilir ve performansın düşmesine neden olabilir.
- ISS’lerin maliyetlerini artırarak fiyatları yükseltebilir.
Sonuç
AKK’nın kaldırılması, internet kullanıcıları için önemli bir gelişme oldu. Ancak, bu kararın internet altyapısı üzerindeki etkisi henüz net olarak bilinmiyor.