Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Maddeleri
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel kanunudur. 7 Kasım 1982 tarihinde kabul edilmiş ve 18 Ekim 1982 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anayasa, Türkiye’nin siyasi, sosyal ve ekonomik yapısını düzenleyen temel hükümleri içermektedir.
Anayasa, 174 maddeden oluşmaktadır. Bu maddeler, 11 bölüme ayrılmıştır. Bölümler, aşağıdaki gibidir:
- Başlangıç
- Temel hak ve hürriyetler
- Vatandaşlık
- Devletin temel organları
- Milletlerarası hukuk ve ilişkiler
- Devletin ekonomik ve sosyal düzeni
- Savunma
- Değişiklikler
- Son hükümler
Anayasa Maddelerinin Kapsamı
Anayasa maddeleri, Türkiye’de yaşayan tüm vatandaşları ve kurumları kapsamaktadır. Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlar. Kanunlar Anayasaya aykırı olamaz.
Anayasa maddeleri, temel hak ve hürriyetleri, vatandaşlık haklarını, devlet organlarını, milletlerarası hukuk ve ilişkileri, devletin ekonomik ve sosyal düzenini, savunmayı ve değişiklikleri düzenlemektedir.
Temel Hak ve Hürriyetler
Anayasa’nın ikinci bölümünde, temel hak ve hürriyetler düzenlenmiştir. Temel hak ve hürriyetler, kişinin doğuştan sahip olduğu ve devredilmeyen haklardır. Temel hak ve hürriyetler, Anayasa’nın güvencesi altındadır.
Anayasa’da düzenlenen temel hak ve hürriyetler şunlardır:
- Kişi dokunulmazlığı ve güvenliği
- Kişi özgürlüğü ve güvenliği
- Mülkiyet hakkı
- Din ve vicdan hürriyeti
- Düşünce ve kanaat hürriyeti
- İfade hürriyeti
- Toplanma ve gösteri yürüyüşü hürriyeti
- Dernek kurma hürriyeti
- Sendika kurma ve grev hakkı
- Haberleşme hürriyeti
- Eğitim ve öğretim hürriyeti
- Seyahat hürriyeti
- Yurt dışına çıkma hürriyeti
- Seçme ve seçilme hürriyeti
Vatandaşlık
Anayasa’nın üçüncü bölümünde, vatandaşlık hakları düzenlenmiştir. Vatandaşlık, bir ülkenin egemenliği altında bulunan ve bu ülkenin kanunlarına tabi olan kimsedir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak için, aşağıdaki şartlardan en az birinin sağlanması gerekir:
- Anne veya babası Türk olan kişi, Türk vatandaşıdır.
- Türkiye’de doğan ve anne veya babasının vatandaşlığı bilinmeyen veya vatandaşlıktan çıkarılmış olan kişi, Türk vatandaşıdır.
- Türkiye’de doğan ve anne veya babasının vatandaşlığı belli olmayan veya vatandaşlıktan çıkarılmış olan kişi, on sekiz yaşını doldurduğunda, istemde bulunmak kaydıyla Türk vatandaşlığını seçebilir.
Devletin Temel Organları
Anayasa’nın dördüncü bölümünde, devletin temel organları düzenlenmiştir. Devletin temel organları, yasama, yürütme ve yargıdır.
Yasama organı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. Yasama organı, kanunları yapar, anayasa değişikliklerini kabul eder, bütçeyi ve mali planları hazırlar, milletlerarası antlaşmaları onaylar ve diğer görevleri yerine getirir.
Yürütme organı, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu’dur. Yürütme organı, kanunları uygular, devlet idaresini yürütür ve diğer görevleri yerine getirir.
Yargı organı, bağımsız ve tarafsız mahkemelerdir. Yargı organı, hukuku uygular ve adaleti sağlar.
Milletlerarası Hukuk ve İlişkiler
Anayasa’nın beşinci bölümünde, milletlerarası hukuk ve ilişkiler düzenlenmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, milletlerarası hukukun ve sözleşmelerin hükümlerine uymakla yükümlüdür.
Devletin Ekonomik ve Sosyal Düzeni
Anayasa’nın altıncı bölümünde, devletin ekonomik ve sosyal düzeni düzenlenmiştir. Devlet, sosyal adaleti ve ekonomik kalkınmayı sağlamak için gerekli tedbirleri alır.
Savunma
Anayasa’nın yedinci bölümünde, savunma düzenlenmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, bağımsızlığını ve bütünlüğünü korumak için silahlı kuvvetleri bulundurur.
Değişiklikler
Anayasa’nın sekizinci bölümünde, değişiklikler düzenlenmiştir. Anayasa, TBMM’nin üçte iki çoğunluğuyla değiştirilebilir.
Son hükümler
Anayasa’nın dokuzuncu bölümünde, son hükümler düzenlenmiştir.