Tazminat Zamanaşımı Süreleri
Tazminat, bir kimsenin başka bir kimseye verdiği zararın karşılığı olarak ödediği para veya başka bir mal olarak tanımlanabilir. Tazminat, haksız fiil, sözleşmenin ihlali veya başka bir hukuki nedenden kaynaklanabilir.
Tazminat talep etme hakkı, zamanaşımı süresi içerisinde kullanılmazsa, zamanaşımına uğrar. Bu durumda, tazminat talep etme hakkı ortadan kalkar.
Türk hukukunda tazminat zamanaşımı süreleri, Türk Borçlar Kanunu’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
Bu düzenlemeye göre, tazminat zamanaşımı süresi, iki yıllık bir süre ve on yıllık bir süre olmak üzere iki ayrı süreden oluşur.
İki yıllık süre, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Zarar gören, zararının ve tazminat yükümlüsünün kim olduğunu öğrendiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde tazminat davası açmazsa, tazminat talebi zamanaşımına uğrar.
On yıllık süre ise, fiilin işlendiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl içerisinde tazminat davası açılmazsa, tazminat talebi zamanaşımına uğrar.
Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır. Örneğin, bir kişinin haksız fiili nedeniyle başka bir kişinin ölümüne neden olması durumunda, tazminat talebinin zamanaşımı süresi, Türk Ceza Kanunu’nda öngörülen ceza zamanaşımı süresi olan on beş yıldır.
Tazminat zamanaşımı süreleri, bazı hallerde kesintiye uğrayabilir veya durabilir. Bu durumda, zamanaşımı süresi yeniden işlemeye başlar.
Tazminat zamanaşımı sürelerinin kesintiye uğraması, zarar görenin bir süre için tazminat talep etme hakkını kullanamaması durumudur. Tazminat zamanaşımı sürelerinin kesintiye uğramasına neden olan haller, şunlardır:
- Zararın meydana geldiği tarihten sonra, zarar görenin tazminat talep etme hakkını kullanmasını engelleyen bir hâl meydana gelmesi,
- Zararın meydana geldiği tarihten sonra, tazminat yükümlüsüne karşı bir dava açılması veya icra takibi başlatılması.
Tazminat zamanaşımı sürelerinin durması, zamanaşımı süresinin işlemez hale gelmesi durumudur. Tazminat zamanaşımı sürelerinin durmasına neden olan haller, şunlardır:
- Zararın meydana geldiği tarihten sonra, zarar görenin tazminat talep etme hakkını kullanmasını engelleyen bir hâlin ortadan kalkması,
- Zararın meydana geldiği tarihten sonra, tazminat yükümlüsünün iflasına karar verilmesi.
Tazminat zamanaşımı sürelerinin kesintiye uğraması veya durması durumunda, zamanaşımı süresi, kesintinin veya durmanın sona erdiği tarihten itibaren yeniden işlemeye başlar.
Tazminat zamanaşımı sürelerinin hesaplanmasında, zamanaşımı süresinin başlangıç tarihi dikkate alınır. Zamanaşımı süresinin başlangıç tarihi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihtir.
Zarar gören, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde tazminat davası açmazsa, tazminat talebi zamanaşımına uğrar. Bu durumda, tazminat yükümlüsü, zamanaşımı definde bulunarak, tazminat talebinin zamanaşımına uğradığını ileri sürebilir.
Zamanaşımı definde bulunulabilmesi için, tazminat yükümlüsünün tazminat talebinin zamanaşımına uğradığını bilmesi gerekir. Zamanaşımı definde bulunmayan tazminat yükümlüsü, tazminat talebinin zamanaşımına uğradığına ilişkin iddiayı ileri süremez.
Zamanaşımı, tazminat talep etme hakkının ortadan kalkmasına neden olan bir hukuki kurumdur. Bu nedenle, tazminat talebinde bulunacak kişilerin, tazminat zamanaşımı sürelerini dikkate alması gerekir.tazmin