Ayni İşyerinde 10 Yıl Çalışan Tazminat Alabilir Mi?
İş Kanununa göre, bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için öncelikle 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen “işçi olma” şartlarını karşılaması gerekir. Bu şartlar şu şekildedir:
- İşçi, 15 yaşını doldurmuş ve 65 yaşını doldurmamış olmalıdır.
- İşçi, 30 günlük kıdem tazminatı tutarını karşılayacak kadar prim ödemiş olmalıdır.
- İşçi, iş sözleşmesi ile bağlı olarak çalışmalıdır.
Bu şartları karşılayan herhangi bir çalışan, 1 yıldır sigortalı olarak aynı iş yerinde veya aynı şirketin farklı iş yerlerinde çalışıyor olmalıdır.
Yani, aynı işyerinde 10 yıl çalışan bir işçi, kıdem tazminatına hak kazanabilir. Ancak, işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağına karar verirken, iş sözleşmesinin feshi şekli de önemlidir.
İş Sözleşmesinin Feshi Şekline Göre Kıdem Tazminatı
İş sözleşmesinin feshi şekli, işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağına doğrudan etki eder. İş sözleşmesi, işçinin kendi isteğiyle, işverenin haklı veya haksız feshi, işverenin geçerli veya geçersiz feshi gibi şekillerde sona erebilir.
İşçinin Kendi İsteğiyle İşten Ayrılması
İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması halinde, kıdem tazminatı alıp alamayacağı, iş sözleşmesinin feshinden önceki 30 günlük süre içinde işçinin kıdem tazminatı almayı talep etmiş olup olmadığına göre değişir.
İş sözleşmesinin feshinden önceki 30 günlük süre içinde işçi kıdem tazminatı almayı talep etmişse, işveren işçiye kıdem tazminatını ödemek zorundadır. Ancak, işçi kıdem tazminatı almayı talep etmemişse, işveren kıdem tazminatı ödemekle yükümlü değildir.
İşverenin Haklı veya Haksız Fesi
İşverenin işçiyi haklı veya haksız bir nedenle işten çıkarması halinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. İşverenin haklı veya haksız fesih yaptığının tespiti, İş Mahkemesi tarafından yapılır.
İşverenin Geçerli veya Geçersiz Fesi
İşverenin işçiyi geçerli veya geçersiz bir nedenle işten çıkarması halinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. İşverenin geçerli veya geçersiz fesih yaptığının tespiti, İş Mahkemesi tarafından yapılır.
Kıdem Tazminatı Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için brüt maaşının 30 günlük tutarı kadardır. Örneğin, asgari ücretle 10 yıldan beri çalışan bir kimsenin iş akdine 01.03.2023 tarihinde haksız bir şekilde son verildiğini varsayalım. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı tutarı, 10 x (asgari ücret x 30) = 30.000 TL olacaktır.
Kıdem Tazminatı Zamanaşımı
Kıdem tazminatı alacağı, iş sözleşmesinin feshinden itibaren 5 yıl içinde talep edilmezse, zamanaşımına uğrar.
Sonuç
Sonuç olarak, aynı işyerinde 10 yıl çalışan bir işçi, kıdem tazminatına hak kazanabilir. Ancak, işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağına karar verirken, iş sözleşmesinin feshi şekli ve kıdem tazminatı almayı talep etmiş olup olmadığı gibi hususlar dikkate alınmalıdır.