Ayrımcılık Tazminatı Şartları
Ayrımcılık tazminatı, işverenin eşit davranma yükümlülüğünün ihlali durumunda işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İş Kanunu’nun 5. maddesinin 6. fıkrasında düzenlenmiştir.
Ayrımcılık Tazminatı Nedir?
Ayrımcılık tazminatı, işverenin, aynı nitelikteki işçilere objektif ve haklı bir nedene dayanmaksızın farklı davranması durumunda işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Ayrımcılık tazminatı, işçinin uğradığı maddi ve manevi zararları tazmin etmek amacıyla ödenir.
Ayrımcılık Tazminatı Kimlere Verilir?
Ayrımcılık tazminatı, işverenin eşit davranma yükümlülüğünü ihlal ettiği işçilere ödenir. İşverenin eşit davranma yükümlülüğü, aynı nitelikteki işçilere objektif ve haklı bir nedene dayanmaksızın farklı davranmamasını gerektirir.
Ayrımcılık Tazminatı Şartları
Ayrımcılık tazminatı talep edilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
- İşçinin iş ilişkisinin devam ediyor olması veya sona ermiş olması gerekir.
- İşverenin eşit davranma yükümlülüğünü ihlal etmesi gerekir.
- Ayrımcılık işçinin iş ilişkisini olumsuz etkilemiş olmalıdır.
İşverenin Eşit Davranma Yükümlülüğü
İşverenin eşit davranma yükümlülüğü, Anayasa’nın 10. maddesi ve İş Kanunu’nun 5. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre, işverenler, iş ilişkisinde dil, din, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, medeni durum, aile yükümlülüğü, sağlık durumu, sendika üyeliği, siyasi parti üyeliği, dernek üyeliği, dinî veya etnik köken, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, yaş veya emeklilik gibi nedenlerle işçilere farklı davranamaz.
Ayrımcılık Türleri
Ayrımcılık, farklı davranma biçimlerine göre farklı şekillerde gerçekleşebilir. Ayrımcılık türleri şu şekilde sıralanabilir:
- İşe alma ayrımcılığı: İşverenin, işe alma aşamasında işçilere farklı davranmasıdır. Örneğin, işverenin, cinsiyet, din, ırk gibi nedenlerle bazı işçileri işe almaması veya işe alma sürecinde bazı işçileri diğerlerinden farklı değerlendirmesi ayrımcılık olarak kabul edilir.
- İşe devam ayrımcılığı: İşverenin, iş ilişkisi devam ederken işçilere farklı davranmasıdır. Örneğin, işverenin, cinsiyet, din, ırk gibi nedenlerle bazı işçilere daha az ücret ödemesi veya bazı işçilere daha fazla iş yükü yüklemesi ayrımcılık olarak kabul edilir.
- İşten çıkarma ayrımcılığı: İşverenin, iş ilişkisini sona erdirirken işçilere farklı davranmasıdır. Örneğin, işverenin, cinsiyet, din, ırk gibi nedenlerle bazı işçileri işten çıkarması veya bazı işçileri diğerlerinden farklı şekilde işten çıkarması ayrımcılık olarak kabul edilir.
Ayrımcılık Tazminatının Hesaplanması
Ayrımcılık tazminatının miktarı, işçinin uğradığı maddi ve manevi zararlara göre belirlenir. Maddi zararlar, işçinin iş ilişkisi nedeniyle elde edemediği kazançlar ve işçinin iş ilişkisi nedeniyle yaptığı masraflardır. Manevi zararlar ise, işçinin iş ilişkisi nedeniyle yaşadığı acı, elem ve üzüntülerdir.
Ayrımcılık tazminatının miktarı, işçinin ücreti, işyerindeki kıdemi, ayrımcılık nedeniyle uğradığı zararın niteliği ve ağırlığı gibi faktörler dikkate alınarak belirlenir.
Ayrımcılık Tazminatının Talep Edilmesi
Ayrımcılık tazminatı, işçinin iş ilişkisinin devamı sırasında veya sona ermesinden sonra talep edilebilir. İşçinin ayrımcılık tazminatı talep edebilmesi için, ayrımcılık iddiasını ispat etmesi gerekir.
Ayrımcılık tazminatı talebi, işçinin işverene yazılı olarak başvurması ile yapılır. İşveren, işçinin talebini 30 gün içinde cevaplamalıdır. İşverenin talebi cevaplamaması veya talebi reddedmesi durumunda, işçi ayrımcılık tazminatı davası açabilir.
Ayrımcılık Tazminatı Davaları
Ayrımcılık tazminatı davaları, iş mahkemelerinde açılır. Davada, işçinin ayrımcılık iddiasını ispat etmesi gerekir. İşçi, ayrımcılık iddiasını ispat