Bedelli askerlik tazminat alabilir mi?
Bu sorunun cevabı, bedelli askerlik yapan kişinin iş sözleşmesini nasıl feshettiği ve kıdem tazminatı alma şartlarını taşıyıp taşımadığına göre değişir.
Bedelli askerlik yapmak için işten ayrılmak
Bedelli askerlik yapmak isteyen bir işçi, iş sözleşmesini bedelli askerlik için feshetmesi halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde feshi, işçinin fesih tarihindeki kıdem süresine ve brüt ücretine göre hesaplanan bir tazminat ödenmesini gerektirir.
Bedelli askerlik için ücretsiz izin kullanmak
Ancak, işçi bedelli askerlik sebebi ile ücretsiz izin kullanması halinde kıdem tazminatına hak kazanamamaktadır. İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, işçinin ücretsiz izin kullanması halinde, iş sözleşmesi askıya alınmakta ve işçinin kıdem süresi bu süre zarfında ilerlememektedir. Bu nedenle, bedelli askerlik için ücretsiz izin kullanan işçi, kıdem tazminatı alma şartlarını taşımamaktadır.
Bedelli askerlik için kıdem tazminatı alma şartları
Bedelli askerlik için kıdem tazminatı alabilmek için işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- İşçi, iş sözleşmesini bedelli askerlik için feshetmiş olmalıdır.
- İşçi, iş sözleşmesini feshettiği tarihte en az bir yıl kıdemli olmalıdır.
- İşçi, iş sözleşmesini feshettiği tarihte yasal olarak kıdem tazminatı almaya hak kazanmış olmalıdır.
Bedelli askerlik tazminatı hesaplama
Bedelli askerlik için kıdem tazminatı hesaplaması, işçinin iş sözleşmesini feshettiği tarihteki kıdem süresine ve brüt ücretine göre yapılır.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt ücreti * Kıdem süresi) / 30
Örneğin, bir işçi 5 yıllık kıdem ile 10.000 TL brüt ücretle çalışıyorsa ve bedelli askerlik yapmak için işten ayrılırsa, kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (10.000 TL * 5) / 30
Kıdem tazminatı = 1666,67 TL
Bu durumda, işçi bedelli askerlik için işten ayrılırsa 1666,67 TL kıdem tazminatı alacaktır.
Yargı kararları
Bedelli askerlik için kıdem tazminatı hakkı konusunda Yargıtay’ın vermiş olduğu kararlara bakıldığında, işçinin bedelli askerlik için işten ayrılması halinde kıdem tazminatına hak kazandığı yönünde kararlar verildiği görülmektedir.
Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2022/11880 E., 2022/14820 K. sayılı kararında, bir işçinin bedelli askerlik yapmak için işten ayrılması halinde kıdem tazminatına hak kazanacağına hükmedilmiştir. Kararda, işçinin iş sözleşmesini bedelli askerlik için feshettiği ve iş sözleşmesini feshettiği tarihte en az bir yıl kıdemli olduğu belirtilerek, işçinin kıdem tazminatı alma şartlarını taşıdığına karar verilmiştir.
Sonuç
Bedelli askerlik yapmak isteyen bir işçi, iş sözleşmesini bedelli askerlik için feshetmesi halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İşçinin bedelli askerlik için ücretsiz izin kullanması halinde ise kıdem tazminatına hak kazanamaz. Bedelli askerlik için kıdem tazminatı alabilmek için işçinin iş sözleşmesini feshettiği tarihte en az bir yıl kıdemli olması ve iş sözleşmesini feshettiği tarihte yasal olarak kıdem tazminatı almaya hak kazanmış olması gerekir.