Beraat Tazminatı Hesaplama
Beraat tazminatı, bir kişinin hakkında açılan bir ceza davasında beraat etmesi durumunda, bu kişinin uğradığı maddi ve manevi zararların tazmini için ödenen bir tazminat türüdür. Beraat tazminatı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 141. maddesinde düzenlenmiştir.
Beraat Tazminatının Şartları
Beraat tazminatının ödenebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
- Kişi hakkında açılan ceza davasında beraat kararı verilmesi gerekir.
- Beraat kararının kesinleşmiş olması gerekir.
- Kişinin uğradığı maddi veya manevi zararın olması gerekir.
- Maddi veya manevi zararın ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanması gerekir.
Beraat Tazminatının Hesaplanması
Beraat tazminatının hesaplanmasında aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:
- Kişinin uğradığı maddi zararın miktarı
- Kişinin uğradığı manevi zararın miktarı
- Ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanan faiz
Maddi Zararın Hesaplanması
Beraat tazminatının maddi zarar kısmı, kişinin uğradığı doğrudan ve dolaylı zararları kapsar. Doğrudan zararlar, kişinin ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanan maddi kayıplardır. Dolaylı zararlar ise, kişinin ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanan kazanç kayıplarıdır.
Doğrudan zararların hesaplanmasında, kişinin uğradığı maddi kayıplar esas alınır. Bu kayıplar, kişinin ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanan tedavi masrafları, iş göremezlik süresi boyunca kaybettiği gelir, malvarlığında meydana gelen zararlar ve benzeri unsurları kapsar.
Dolaylı zararların hesaplanmasında, kişinin ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanan kazanç kayıpları esas alınır. Bu kayıplar, kişinin ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanan iş kaybı, iş göremezlik süresi boyunca kaybettiği iş olanakları ve benzeri unsurları kapsar.
Manevi Zararın Hesaplanması
Beraat tazminatının manevi zarar kısmı, kişinin ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanan ruhsal ve bedensel acıları kapsar. Manevi zararın hesaplanmasında, kişinin uğradığı acı ve elemin ağırlığı, kişinin sosyal statüsü, maddi durumu ve diğer unsurlar dikkate alınır.
Manevi zararın hesaplanmasında, Yargıtay tarafından belirlenen bazı ölçütler esas alınır. Bu ölçütlere göre, manevi zararın miktarı, genellikle 5.000 TL ile 100.000 TL arasında değişmektedir.
Faizin Hesaplanması
Beraat tazminatının faizi, ceza davasının sonuçlanmasından itibaren işletilir. Faizin miktarı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) belirlediği faiz oranı esas alınarak hesaplanır.
Beraat Tazminatının Talep Edilmesi
Beraat tazminatı, beraat kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde talep edilebilir. Beraat tazminatı talebi, adli yargıda açılacak bir tazminat davası ile gerçekleştirilir.
Beraat Tazminatı Davasının Yargılaması
Beraat tazminatı davası, asliye hukuk mahkemesinde görülür. Dava dilekçesinde, beraat kararının kesinleşmesine dair belge, maddi ve manevi zararın miktarını gösteren deliller ve faiz talebinin belirtilmesi gerekir.
Dava, beraat kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde açılmazsa, dava zamanaşımına uğrar.
Beraat Tazminatı Davalarında Yargıtay Kararları
Yargıtay, beraat tazminatı davalarında, aşağıdaki hususlara dikkat etmektedir:
- Beraat kararının kesinleşmiş olması gerekir.
- Kişinin uğradığı maddi veya manevi zararın olması gerekir.
- Maddi veya manevi zararın ceza davasının sonuçlanmasından kaynaklanması gerekir.
Yargıtay, beraat tazminatının manevi zarar kısmının hesaplanmasında, kişinin uğradığı acı ve elemin ağırlığını esas almaktadır. Yargıtay, bu kapsamda, kişinin sosyal statüsü, maddi durumu ve diğer unsurları da dikkate almaktadır.
Yargıtay, beraat tazminatının faizi kısmının hesaplanmasında, TCMB’nin belirlediği faiz oranını esas almaktadır.
Beraat Tazminatı Davalarında Örnek Kararlar
**Yargıtay 12. Hukuk Dairesi E. 2022/2077 K. 2023/1042 T.