Boşanmada Manevi Tazminat
Giriş
Boşanma, evliliğin sona ermesi anlamına gelir. Boşanma, evlilik birliğinin temelinin sarsılması, eşlerin birlikte yaşamını sürdüremeyecek duruma gelmesi gibi nedenlerle gerçekleşebilir. Boşanma, eşler için hem maddi hem de manevi anlamda bir yük oluşturabilir.
Boşanma nedeniyle oluşan manevi zararların tazmini amacıyla, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 174. maddesinde boşanma davasında manevi tazminat düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, boşanma yüzünden mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.
Boşanmada Manevi Tazminatın Amacı
Boşanmada manevi tazminatın amacı, boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın, bozulan ruhsal dengesini telafi etmek, manevi değerlerindeki eksilmeyi karşılamaktır.
Boşanmada manevi tazminat, eşlerin kişilik haklarına yapılan saldırının bir sonucudur. Bu saldırı, fiziksel şiddet, psikolojik şiddet, hakaret, aşağılama, aldatma gibi çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Boşanmada manevi tazminata karar verilebilmesi için, söz konusu saldırının kişilik haklarına yönelik olması ve boşanmaya neden olması gerekir.
Boşanmada Manevi Tazminat Şartları
Boşanmada manevi tazminat talep edilebilmesi için, aşağıdaki şartların bulunması gerekir:
- Eşlerden birinin kusurlu olması gerekir.
- Boşanmaya sebep olan olaylardan dolayı kişilik haklarına saldırıya uğrayan tarafın, manevi zarara uğraması gerekir.
- Manevi zararın, boşanmaya neden olması gerekir.
Boşanmada Manevi Tazminatın Miktarı
Boşanmada manevi tazminatın miktarı, hakimin takdirine bağlıdır. Hakim, tazminat miktarını belirlerken, aşağıdaki unsurları dikkate alır:
- Olayların ağırlığı
- Eşlerin sosyal ve ekonomik durumları
- Eşlerin kişilikleri ve yaşam tarzları
- Manevi zararın kapsamı ve derecesi
Boşanmada manevi tazminat miktarı, genellikle 10.000 TL ile 100.000 TL arasında değişmektedir. Ancak, bazı durumlarda, tazminat miktarı daha da yüksek olabilir.
Boşanmada Manevi Tazminatın Talep Edilmesi
Boşanmada manevi tazminat talebi, boşanma davası ile birlikte veya boşanma davasının herhangi bir aşamasında ileri sürülebilir. Boşanma kararı verilmesinden itibaren bir yıl içerisinde ayrı bir dava açmak üzere de manevi tazminat talep edilebilir.
Boşanmada manevi tazminat talebi, dava dilekçesinde açıkça belirtilmelidir. Dilekçede, manevi tazminat talebinin dayanakları ve miktarı ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
Boşanmada Manevi Tazminatın İadesi
Boşanmada manevi tazminat, hüküm kesinleştikten sonra ödenir. Manevi tazminatın irat şeklinde ödenmesine karar verilemez.
Manevi tazminat, miras yoluyla devredilemez.
Boşanmada Manevi Tazminatın Zamanaşımı
Boşanmada manevi tazminat talebi, boşanma kararının verilmesinden itibaren bir yıl içerisinde zamanaşımına uğrar.
Boşanmada Manevi Tazminatın Örnekleri
Boşanmada manevi tazminat talebinin kabul edildiği bazı örnekler şunlardır:
- Eşini aldatan eşe karşı manevi tazminat talebinin kabul edilmesi
- Eşini fiziksel veya psikolojik şiddete maruz bırakan eşe karşı manevi tazminat talebinin kabul edilmesi
- Eşini terk eden eşe karşı manevi tazminat talebinin kabul edilmesi
Sonuç
Boşanmada manevi tazminat, eşlerden birinin kişilik haklarına yapılan saldırının bir sonucudur. Bu saldırı, fiziksel şiddet, psikolojik şiddet, hakaret, aşağılama, aldatma gibi çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Boşanmada manevi tazminat talep edilebilmesi için, söz konusu saldırının kişilik haklarına yönelik olması ve boşanmaya neden olması gerekir. Boşanmada manevi tazminatın miktarı, hakimin takdirine bağlıdır.