Cezaevi Tazminat Hesaplama
Cezaevi tazminatı, haksız yere tutuklanan veya gözaltına alınan kişilere, uğradıkları maddi ve manevi zararların karşılanması amacıyla ödenen tazminattır. Türkiye’de cezaevi tazminat davaları, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 142. maddesi uyarınca yürütülmektedir.
Maddi Tazminat
Cezaevi tazminatının maddi boyutu, kişinin tutuklanması veya gözaltına alınması nedeniyle yoksun kaldığı gelirleri kapsamaktadır. Bu gelirler, kişinin işyerinden aldığı ücret, kira geliri, tarımsal geliri, emekli maaşı gibi gelirleri olabilir.
Maddi tazminatın hesaplanmasında, kişinin tutuklandığı veya gözaltına alındığı tarihte geçerli olan asgari ücret esas alınır. Kişinin tutuklu kaldığı veya gözaltına alındığı süre boyunca, elde edeceği gelir asgari ücret üzerinden hesaplanır.
Örneğin, bir kişi 10 ay tutuklu kalırsa, bu süre boyunca elde edeceği gelir 10 x asgari ücret = 10 x 5.500 TL = 55.000 TL olacaktır. Bu kişinin maddi tazminatı, 55.000 TL olarak hesaplanacaktır.
Manevi Tazminat
Cezaevi tazminatının manevi boyutu, kişinin tutuklanması veya gözaltına alınması nedeniyle uğradığı manevi zararları kapsamaktadır. Bu zararlar, kişinin özgürlüğünden mahrum bırakılması, toplumdan dışlanması, itibarının zedelenmesi gibi zararları içerebilir.
Manevi tazminatın hesaplanmasında, kişinin tutuklandığı veya gözaltına alındığı süre, kişinin sosyal durumu, tutuklanmasının veya gözaltına alınmasının nedenleri gibi faktörler dikkate alınır.
Manevi tazminat miktarı, her bir dava için ayrı ayrı değerlendirilerek belirlenir. Ancak, Yargıtay içtihatlarında, haksız tutuklama veya gözaltına alma nedeniyle hükmedilen manevi tazminat miktarları, genellikle 10.000 TL ile 100.000 TL arasında değişmektedir.
Hesaplama Formülü
Cezaevi tazminat miktarı, aşağıdaki formüle göre hesaplanmaktadır:
Cezaevi tazminatı = Maddi tazminat + Manevi tazminat
Maddi tazminat, yukarıda açıklandığı şekilde hesaplanır.
Manevi tazminat, aşağıdaki faktörler dikkate alınarak belirlenir:
- Tutukluluk veya gözaltına alma süresi
- Kişinin sosyal durumu
- Tutukluluk veya gözaltına alınmasının nedenleri
Tazminat Davası Açma Süresi
Cezaevi tazminat davası, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde açılmalıdır. Kararın kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde açılmayan tazminat davaları, zamanaşımına uğrar.
Tazminat Davası Açma Yeri
Cezaevi tazminat davası, tazminat talep eden kişinin ikametgahının bulunduğu yerdeki asliye ceza mahkemesinde açılır.
Tazminat Davası Süreci
Cezaevi tazminat davası, diğer tazminat davaları gibi yürütülür. Davanın açılmasından sonra, davalı tarafa dava dilekçesi tebliğ edilir. Davalı taraf, davaya cevap vererek iddiaları kabul veya reddeder.
Dava, tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda, mahkeme tarafından karara bağlanır. Mahkeme, tazminat miktarını belirlerken, yukarıda açıklanan faktörleri dikkate alır.
Tazminat Ödenmesi
Cezaevi tazminat miktarı, mahkeme kararının kesinleşmesinden sonra, davalı tarafından tazminat talep eden kişiye ödenir. Tazminat, davacının talebi üzerine, bankaya yatırılarak veya nakit olarak ödenebilir.
Tazminat Davası Açarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Cezaevi tazminat davası açarken, aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir:
- Dava, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde açılmalıdır.
- Dava, tazminat talep eden kişinin ikametgahının bulunduğu yerdeki asliye ceza mahkemesinde açılmalıdır.
- Dava dilekçesinde, davacının tutuklandığı veya gözaltına alındığı süre, kişinin sosyal durumu, tutuklanmasının veya gözaltına alınmasının nedenleri gibi hususlar açıkça belirtilmelidir.
Sonuç
Cezaevi tazminatı, haksız yere tutuklanan veya gözaltına alınan kişilere, uğradıkları maddi ve manevi zararların karşılanması amacıyla ödenen bir tazminattır. Cezaevi tazminat davaları, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun