Çıkış Tazminatı Nedir?
Çıkış tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Çıkış tazminatı, işçinin işyerinde geçirdiği süreye ve aldığı ücrete göre hesaplanır.
Çıkış Tazminatı Nasıl Alınır?
Çıkış tazminatı almak için öncelikle işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmiş olması gerekir. İş sözleşmesinin haklı bir nedenle feshedilmesi halinde işçiye çıkış tazminatı ödenmez.
İş sözleşmesinin haklı bir nedenle feshedilmiş olup olmadığı, işverenin işçiyi işten çıkarırken gösterdiği gerekçeye göre belirlenir. İşverenin işçiyi işten çıkarırken gösterdiği gerekçenin haklı bir neden olup olmadığı, iş mahkemesince değerlendirilir.
İş sözleşmesinin haklı bir nedenle feshedilmediğinin tespit edilmesi halinde işçi, çıkış tazminatı talebiyle iş mahkemesine başvurabilir. İş mahkemesi, işçinin talebini haklı bulursa işverene çıkış tazminatı ödemesi için karar verir.
Çıkış Tazminatı Hesaplanması
Çıkış tazminatı, işçinin işyerinde geçirdiği süreye ve aldığı ücrete göre hesaplanır. Çıkış tazminatı, işçinin her bir tam yılı için en az 30 günlük ücreti tutarındadır.
Örneğin, işçinin işyerinde 5 yıl çalıştığını ve aldığı ücretin brüt 5.000 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda işçinin çıkış tazminatı, 5 yıl x 30 gün x 5.000 TL = 75.000 TL olacaktır.
Ancak, işçinin iş sözleşmesinde çıkış tazminatı ile ilgili bir hüküm varsa, bu hükümler de dikkate alınır. Örneğin, iş sözleşmesinde işçinin her bir tam yılı için en az 40 günlük ücreti tutarında çıkış tazminatı ödeneceği belirtilmişse, işçinin çıkış tazminatı bu şekilde hesaplanır.
Çıkış Tazminatı Almak İçin Başvuru Süresi
Çıkış tazminatı almak için işçinin, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren 1 yıl içinde iş mahkemesine başvurması gerekir. Bu süre hak düşürücü süredir. Bu süreyi kaçıran işçi, çıkış tazminatı talep edemez.
Çıkış Tazminatı İçin Dava Açma
Çıkış tazminatı almak için işçinin, iş mahkemesine dilekçe ile başvurması gerekir. Dilekçede, işçinin kimlik bilgileri, işverenin kimlik bilgileri, iş sözleşmesinin feshi tarihi, işçinin işyerinde geçirdiği süre ve aldığı ücret gibi bilgiler yer alır.
Dilekçeye, iş sözleşmesinin fesih bildirimi, işçinin kıdem ve ihbar tazminatı hesaplama tablosu gibi belgeler de eklenmelidir.
İş mahkemesi, işçinin dilekçesini inceledikten sonra, işçinin çıkış tazminatı talebini haklı bulursa işverene çıkış tazminatı ödemesi için karar verir.
Çıkış Tazminatı Davası Nasıl Kazanılır?
Çıkış tazminatı davasını kazanmak için işçinin, iş sözleşmesinin haklı bir nedenle feshedilmediğini ispat etmesi gerekir. İş sözleşmesinin haklı bir nedenle feshedilmediğini ispat etmek için işçi, işverenin işten çıkarma gerekçesini sorgulayan sorular sorabilir ve bu sorulara verilen cevapları belgelendirebilir.
Ayrıca, işçinin işyerinde geçirdiği süre boyunca, işten çıkarılma gerekçesine neden olabilecek herhangi bir olumsuz davranışı olup olmadığını da ispat etmesi gerekir.
Çıkış Tazminatı Davasında Yargıtay Kararları
Yargıtay, işçinin iş sözleşmesinin haklı bir neden olmaksızın feshedildiğinin tespit edilmesi halinde, işçiye çıkış tazminatı ödenmesi gerektiğine karar vermektedir.
Yargıtay’ın bu konudaki bazı kararlarından bazıları şunlardır:
-
İşçinin iş sözleşmesinin, işveren tarafından işçinin işyerindeki çalışma düzenini bozucu davranışları nedeniyle feshedildiği anlaşılmaktadır. Ancak, işçinin işyerindeki çalışma düzenini bozucu davranışlarının haklı bir neden oluşturmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, işçiye çıkış tazminatı ödenmesi gerektiğine karar verilmiştir. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2019/24273, K. 2020/25582)
-
İşçinin iş sözleşmesinin, işveren