Cmk 141 Tazminat 2024-2025 Güncel

Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141. Maddesi Kapsamında Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat

Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 141. maddesi, haksız koruma tedbirleri nedeniyle zarar gören kişilere maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı tanımaktadır. Bu maddeye göre, yakalanma, gözaltına alınma, tutuklanma, arama ve elkoyma gibi koruma tedbirlerinin kanuna aykırı olarak uygulanması nedeniyle zarara uğrayan kişiler, bu zararlarının giderilmesini devletten talep edebilirler.

Tazminat talebinde bulunabilecek kişiler

CMK’nın 141. maddesinde, tazminat talebinde bulunabilecek kişiler şu şekilde sayılmıştır:

• Yakalanan veya gözaltına alınan kişi
• Tutuklanan kişi
• Arama ve elkoyma tedbirlerinden zarar gören kişi
• Haksız olarak şirket yönetimine atanan kayyım

Tazminat talebinde bulunulabilecek haller

CMK’nın 141. maddesinin 1. fıkrasında, tazminat talebinde bulunulabilecek haller şu şekilde sayılmıştır:

• Yakalama, gözaltına alma, tutuklama, arama ve elkoyma tedbirlerinin kanuna aykırı olarak uygulanması
• Bu tedbirlerin uygulanmasında usulüne uygun davranılmaması
• Bu tedbirlerin uygulanmasında görevin gereklerine aykırılık

Tazminat talebinde bulunulabilecek zararlar

CMK’nın 141. maddesinin 2. fıkrasında, tazminat talebinde bulunulabilecek zararlar şu şekilde sayılmıştır:

• Maddi zararlar
• Manevi zararlar

Maddi zararlar

Maddi zararlar, koruma tedbirlerinin uygulanması nedeniyle doğrudan maddi bir kaybın meydana gelmesi durumunda ortaya çıkan zararlardır. Bu zararlar, örneğin, yakalanan veya gözaltına alınan kişinin iş kaybından kaynaklanan maddi kayıpları, tutuklanan kişinin hapishanede geçirdiği süre boyunca çalışamamasından kaynaklanan maddi kayıpları, arama ve elkoyma tedbirlerinin uygulanması nedeniyle zarar gören eşya veya malvarlığı değerlerinin değeri gibi zararları kapsamaktadır.

Manevi zararlar

Manevi zararlar, koruma tedbirlerinin uygulanması nedeniyle kişinin ruhsal ve bedensel bütünlüğünün zedelenmesinden kaynaklanan zararlardır. Bu zararlar, örneğin, haksız yere tutuklanan kişinin özgürlüğünden yoksun bırakılmasından kaynaklanan manevi acı ve elemleri, arama ve elkoyma tedbirlerinin uygulanması nedeniyle kişinin onur ve saygınlığının zedelenmesinden kaynaklanan manevi zararları kapsamaktadır.

Tazminat talebinde bulunulması

CMK’nın 141. maddesinde, tazminat talebinde bulunulması için belirli bir süre öngörülmemiştir. Ancak, tazminat davalarının zamanaşımı süresi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesine göre, tazminat talep edilen zararın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır.

Tazminat talebinde bulunabilmek için, tazminat talep eden kişinin, koruma tedbirlerinin kanuna aykırı olarak uygulandığını ve bu nedenle zarara uğradığını ispatlaması gerekmektedir. Bu ispat, her türlü delille yapılabilir.

Tazminat davasının açılacağı yer

CMK’nın 142. maddesine göre, tazminat davası, zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde açılır.

Tazminat davasının yargılaması

Tazminat davasının yargılaması, basit yargılama usulüne göre yapılır. Davada, hâkim, tarafların iddia ve savunmalarını dinledikten sonra, gerekli gördüğü delilleri toplar ve karar verir.

Tazminat davasının sonuçları

Tazminat davasında, hâkim, tazminat talep eden kişinin lehine karar verirse, devlet, tazminatı ödemekle yükümlü olur. Devlet, tazminat miktarını, tazminat talep eden kişinin uğradığı zararı karşılayacak şekilde belirler.

Devletin rücu hakkı

CMK’nın 141/4. maddesine göre, devlet, ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan hâkim ve Cumhuriyet savcılarına bir yıl içinde rücu eder.

Devletin tazminatı geri alma hakkı

CMK’nın 141/5. maddesine göre, devlet, bazı şartlar altında ödemiş olduğu tazminatı geri alma hakkına sahiptir. Bu şartlar, şu şekildedir:

• Tazminat talep eden kişi, daha sonra suçlu bulunursa, devlet ödediği tazminatı geri alma hakkına