De Cive: Hobbes’un Siyasi Felsefesinin Temel Taşı
Thomas Hobbes’un 1642’de yayınlanan De Cive adlı eseri, modern siyasi felsefenin en önemli eserlerinden biridir. Eserde, Hobbes, insan doğasının temelde bencil ve rekabetçi olduğunu ve bunun da doğal bir durumda sürekli bir savaş durumuna yol açtığını savunur. Bu savaş durumundan kurtulmanın tek yolu, insanların doğal haklarından vazgeçerek ve mutlak bir egemene itaat etme sözü vererek bir toplumsal sözleşme yapmalarıdır.
Hobbes’un siyasi felsefesi, İngiliz İç Savaşı’nın (1642-1651) kaotik ortamında ortaya çıkmıştır. Bu savaş, İngiltere’yi ikiye bölmüş ve ülkede büyük bir yıkıma yol açmıştır. Hobbes, bu savaşın nedenlerini insan doğasının bencil ve rekabetçi olmasına bağlar. Ona göre, insanlar doğal bir durumda sürekli olarak birbirleriyle savaş halindedirler. Bu savaş, herkesin her şeye sahip olma arzusundan kaynaklanır.
Hobbes, doğal durumun bir “herkesin herkese karşı savaşı” olduğunu savunur. Bu savaşta, insanların hayatları “yalnız, yoksul, çirkin, vahşi ve kısadır.” İnsanlar, bu savaştan kurtulmak için doğal haklarından vazgeçerek ve mutlak bir egemene itaat etme sözü vererek bir toplumsal sözleşme yapmalıdırlar.
Toplumsal sözleşme, insanların doğal haklarını egemene devretmeleri karşılığında egemenin onları korumayı ve güvenliklerini sağlamayı taahhüt ettiği bir anlaşmadır. Egemen, bu taahhüdünü yerine getirdiği sürece, insanlar ona itaat etmekle yükümlüdürler. Ancak, egemen bu taahhüdünü yerine getirmezse, insanlar ona itaat etme yükümlülüğünden kurtulurlar.
Hobbes, mutlak egemenliğin en iyi yönetim biçimi olduğunu savunur. Ona göre, mutlak egemen, yasaları yapma, yürütme ve yargılama yetkisine sahip olmalıdır. Egemen, bu yetkilerini kullanırken hiçbir yasaya tabi olmamalıdır. Bu, egemenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmez. Egemen, yasaları yaparken ve uygularken adalet ve eşitlik ilkelerine uymak zorundadır.
Hobbes’un siyasi felsefesi, birçok eleştiriye maruz kalmıştır. Eleştirmenler, Hobbes’un insan doğasına ilişkin görüşünün çok olumsuz olduğunu ve insanların doğal olarak bencil ve rekabetçi olmadığını savunurlar. Ayrıca, Hobbes’un mutlak egemenlik anlayışının çok otoriter olduğunu ve insanların özgürlüklerini tehdit ettiğini ileri sürerler.
Eleştirilere rağmen, Hobbes’un siyasi felsefesi modern siyasi düşüncenin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Hobbes’un fikirleri, John Locke, Jean-Jacques Rousseau ve Immanuel Kant gibi düşünürler tarafından eleştirilmiş ve geliştirilmiştir. Hobbes’un siyasi felsefesi, bugün hala tartışılmaya ve incelenmeye devam etmektedir.
Konuyla İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- De Cive’nin İngilizce Metni
- De Cive’nin Türkçe Çevirisi
- Thomas Hobbes’un Biyografisi
- Hobbes’un Siyasi Felsefesi Üzerine Bir İnceleme