Diyaliz Nedir?
Diyaliz, böbreklerin işlevlerini yerine getirememesi durumunda vücutta biriken atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Böbrekler, vücuttaki kanı temizleyerek atık maddeleri ve fazla sıvıyı idrar yoluyla dışarı atarlar. Ancak böbrekler hasar gördüğünde veya işlevlerini yerine getiremez hale geldiğinde, vücutta atık maddeler ve fazla sıvı birikmeye başlar. Bu durum, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Diyaliz, böbreklerin işlevlerini yerine getirememesi durumunda vücutta biriken atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Diyaliz, iki şekilde yapılabilir:
- Hemodiyaliz: Bu yöntemde, hastanın kanı vücudundan dışarı alınarak bir diyaliz makinesinden geçirilir. Diyaliz makinesi, kandan atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır ve temizlenmiş kanı hastaya geri verir.
- Periton diyalizi: Bu yöntemde, hastanın karın boşluğuna özel bir sıvı verilir. Bu sıvı, karın boşluğunda bulunan periton zarı tarafından emilir ve kandan atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır. Daha sonra, bu sıvı karın boşluğundan dışarı alınır.
Diyaliz, böbrek yetmezliği olan hastalar için hayat kurtarıcı bir tedavi yöntemidir. Diyaliz, hastaların yaşam sürelerini uzatabilir ve yaşam kalitelerini artırabilir.
Diyaliz Ne Zaman Gereklidir?
Diyaliz, aşağıdaki durumlarda gerekli olabilir:
- Kronik böbrek yetmezliği
- Akut böbrek yetmezliği
- Böbrek taşı
- Böbrek enfeksiyonu
- Böbrek kanseri
- Lupus
- Diyabet
- Yüksek tansiyon
- Kalp hastalığı
Diyalizin Faydaları
Diyaliz, böbrek yetmezliği olan hastalar için hayat kurtarıcı bir tedavi yöntemidir. Diyaliz, aşağıdaki faydaları sağlayabilir:
- Vücutta biriken atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır.
- Kan basıncını düşürür.
- Kemik hastalıklarını önler.
- Anemiyi tedavi eder.
- Kalp hastalığı riskini azaltır.
- Yaşam süresini uzatır.
- Yaşam kalitesini artırır.
Diyalizin Riskleri
Diyaliz, böbrek yetmezliği olan hastalar için hayat kurtarıcı bir tedavi yöntemi olsa da, bazı riskleri de vardır. Diyalizin riskleri şunlardır:
- Enfeksiyon
- Kanama
- Pıhtılaşma
- Kas krampları
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
- Depresyon
Diyaliz Türleri
Diyaliz, iki şekilde yapılabilir:
- Hemodiyaliz: Bu yöntemde, hastanın kanı vücudundan dışarı alınarak bir diyaliz makinesinden geçirilir. Diyaliz makinesi, kandan atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır ve temizlenmiş kanı hastaya geri verir.
- Periton diyalizi: Bu yöntemde, hastanın karın boşluğuna özel bir sıvı verilir. Bu sıvı, karın boşluğunda bulunan periton zarı tarafından emilir ve kandan atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır. Daha sonra, bu sıvı karın boşluğundan dışarı alınır.
Hemodiyaliz
Hemodiyaliz, en sık kullanılan diyaliz türüdür. Hemodiyaliz, genellikle haftada üç kez, her seferinde 3-4 saat süren bir işlemdir. Hemodiyaliz sırasında, hastanın kanı vücudundan dışarı alınarak bir diyaliz makinesinden geçirilir. Diyaliz makinesi, kandan atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır ve temizlenmiş kanı hastaya geri verir.
Hemodiyaliz, genellikle bir hastanede veya diyaliz merkezinde yapılır. Ancak, bazı hastalar evde hemodiyaliz yapabilirler. Evde hemodiyaliz, hastaların daha fazla özgürlük ve esneklik sağlaması nedeniyle tercih edilebilir.
Periton Diyalizi
Periton diyalizi, hemodiyalize göre daha az yaygın olarak kullanılan bir diyaliz türüdür. Periton diyalizi, genellikle haftada üç kez, her seferinde 8-10 saat süren bir işlemdir. Periton diyalizi sırasında, hastanın karın boşluğuna özel bir sıvı verilir. Bu sıvı, karın boşluğunda bulunan periton zarı tarafından emilir ve kandan atık maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır. Daha sonra, bu sıvı karın boşluğundan dışarı alınır.
Periton diyalizi, genellikle evde yapılır. Periton diyalizi, hastaların daha fazla özgürlük ve esneklik sağlaması nedeniyle tercih edilebilir.
Diyaliz Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Diyaliz öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Diyaliz öncesi ve sonrası bol sıvı tüketin.
- Diyaliz öncesi ve sonrası tuzlu yiyeceklerden kaçının.
- Diyaliz öncesi ve sonrası potasyum içeren yiyeceklerden kaçının.
- Diyaliz öncesi ve sonrası fosfor içeren yiyeceklerden kaçının.
- Diyaliz öncesi ve sonrası kalsiyum içeren yiyeceklerden kaçının.
- Diyaliz öncesi ve sonrası ilaçlarınızı düzenli olarak kullanın.
- Diyaliz öncesi ve sonrası doktorunuzun talimatlarına uyun.
Diyaliz Hakkında Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Türk Böbrek Vakfı
- Böbrek Hastalıkları Derneği
- Diyaliz Bilgi Merkezi
- Diyaliz Rehberi
- Diyaliz Dosyaları