Doğan Cüceloğlu’nun “İletişim Donanımları” Kitabı
Doğan Cüceloğlu’nun “İletişim Donanımları” kitabı, iletişimin temel kavramlarını ve insan ilişkilerinde etkili iletişim kurmanın yollarını ele alan bir eserdir. Kitap, 1994 yılında Remzi Kitabevi tarafından ilk kez yayınlanmış ve o günden bu yana çok sayıda baskı yapmıştır.
Cüceloğlu, kitabında iletişimi “birbirinden farklı olan iki insanın, birbirlerini anlamak ve kendilerini anlatmak için kullandıkları bir süreç” olarak tanımlar. İletişimin temelinde ise “anlama” ve “anlatma” eylemleri vardır.
Anlama, karşımızdaki kişinin ne söylediğini, ne düşündüğünü ve ne hissettiğini anlamaktır. Anlatma ise kendi düşüncelerimizi, duygularımızı ve ihtiyaçlarımızı karşımızdaki kişiye aktarmaktır.
İletişimin temelini oluşturan bu iki eylem, sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için bazı donanımlara ihtiyaç duyar. Cüceloğlu, kitabında bu donanımlara “iletişim donanımları” adını verir.
İletişim donanımları, sağlıklı bir iletişim kurabilmek için gerekli olan bilgi, beceri ve tutumları kapsar. Bu donanımlar, hem sözlü hem de sözsüz iletişimde etkili olmayı sağlar.
Sözlü İletişim Donanımları
Sözlü iletişim, kelimeler ve cümleler yoluyla kurulan iletişimdir. Bu tür iletişimde etkili olabilmek için aşağıdaki donanımlara sahip olmak gerekir:
- Dinleme becerisi: İyi bir dinleyici olmak, karşımızdaki kişiyi anlamanın ve onunla empati kurmanın ilk adımıdır. Dinleme becerisi, dikkatli ve odaklanarak dinleme, karşımızdaki kişinin sözünü kesmeme, soru sorma ve geri bildirim verme gibi unsurları içerir.
- Farklı bakış açılarını anlama becerisi: Farklı bakış açılarını anlayabilmek, karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini daha iyi anlamayı sağlar. Bu beceriyi geliştirmek için farklı kültürleri ve yaşam tarzlarını tanımak, farklı görüşlere açık olmak ve eleştirel düşünmek gerekir.
- Etkili konuşma becerisi: Etkili konuşmak, karşımızdaki kişiye düşüncelerimizi ve duygularımızı açık, net ve anlaşılır bir şekilde aktarabilmektir. Bu beceriyi geliştirmek için kelime dağarcığını zenginleştirmek, cümle yapısını geliştirmek ve farklı konuşma tekniklerini öğrenmek gerekir.
Sözsüz İletişim Donanımları
Sözsüz iletişim, kelimeler ve cümleler olmadan gerçekleşen iletişimdir. Bu tür iletişimde, yüz ifadeleri, jestler, mimikler, beden duruşu ve ses tonu gibi unsurlar kullanılır. Sözsüz iletişim donanımları, karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini daha iyi anlamamıza yardımcı olur.
Sözsüz iletişim donanımları arasında şunlar yer alır:
- Yüz ifadeleri: Yüz ifadeleri, duygularımızı ifade etmemizde önemli bir rol oynar. Örneğin, mutlu olduğumuzda gülümseriz, üzgün olduğumuzda ise kaşlarımızı çatarız.
- Jestler ve mimikler: Jestler ve mimikler, düşüncelerimizi ve duygularımızı ifade etmemizde kullanılan başka bir araçtır. Örneğin, ellerimizi kullanarak bir şeyleri anlatabilir, kafamızı sallayarak onay veya onaylama ifadesi verebiliriz.
- Beden duruşu: Beden duruşumuz, karşımızdaki kişiye kendimizi nasıl hissettiğimiz hakkında bilgi verir. Örneğin, dik bir duruş, güven ve özgüvenimizi gösterirken, kambur bir duruş, kendinize güvenmediğinizi gösterebilir.
- Ses tonu: Ses tonumuz, karşımızdaki kişiye duygularımızı ve düşüncelerimizi nasıl ifade ettiğimizi gösterir. Örneğin, yüksek bir ses tonu, heyecan veya öfke ifadesi verirken, alçak bir ses tonu, sakinlik veya endişe ifadesi verebilir.
İletişim Donanımları Geliştirmek İçin Öneriler
İletişim donanımları, yaşam boyu geliştirilebilecek becerilerdir. Bu donanımları geliştirmek için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:
- Kendinizi gözlemleyin: Kendinizi gözlemleyerek, iletişimde kullandığınız kelimeleri, cümleleri, jestleri, mimikleri ve ses tonunu fark edin. Bu gözlemler, iletişim donanımlarınızı geliştirmeniz için size yol gösterecektir.
- Diğerlerini gözlemleyin: Farklı insanlarla iletişim kurarak, onların iletişim becerilerini gözlemleyin. Bu gözlemler, sizin için ilham kaynağı olabilir.
- Eğitim alın: İletişim becerileri geliştirmek için çeşitli eğitimlere katılabilirsiniz. Bu eğitimler