Dualar ve Zikirler
Giriş
Dua ve zikir, İslam dininin temel ibadetlerinden ikisidir. Dua, Allah’a yönelerek O’ndan isteklerde bulunmak, zikir ise Allah’ın isimlerini ve sıfatlarını anmaktır. Her ikisi de Allah’a bağlılığı ve kulluğun bir ifadesidir.
Duanın Anlamı ve Önemi
Dua, sözlükte “çağrıda bulunmak, yardım istemek” anlamına gelir. Terim olarak ise, Allah’a yönelerek O’ndan isteklerde bulunmak, yalvarmak, niyazda bulunmak demektir. Dua, Allah’a kulluğun ve O’na yakınlaşmanın en etkili yollarından biridir.
Duanın önemi Kur’an-ı Kerim ve hadislerde birçok kez vurgulanmıştır. Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
“De ki: ‘Ey Rabbim! Dualarımı kabul et. Şüphesiz sen, duaları işitensin, en iyisini bilensin.’” (Mümin, 40/60)
“Rabbinize yalvara yalvara ve gizlice dua edin. Şüphesiz O, haddi aşanları sevmez.” (A’raf, 7/55)
“Sizden kim dua ederse, Allah onun duasını kabul eder. Allah, işitendir, bilendir.” (Bakara, 2/186)
Hadislerde de dua hakkında şöyle buyrulmuştur:
“Dua ibadetin özüdür.” (Tirmizi, Da’avât, 2)
“Dua, ibadetin özüdür. Allah’a dua etmek, kulluğun direğidir. Dua, Allah’a yalvarmak, O’ndan yardım istemek demektir.” (Taberânî, el-Mu’cemü’l-Kebîr, 11/394)
Duanın önemi şu noktalarda özetlenebilir:
- Dua, Allah’a kulluğun en temel ibadetlerinden biridir.
- Dua, Allah’a yakınlaşmanın ve O’nun rızasını kazanmanın en etkili yollarından biridir.
- Dua, kulların ihtiyaçlarını Allah’a arz etmesi ve yardım istemesidir.
- Dua, kulların Allah’a olan güveninin ve teslimiyetinin bir ifadesidir.
Duanın Çeşitleri
Dualar, çeşitli kriterlere göre çeşitlere ayrılabilir.
Amaca Göre Dualar
Amaca göre dualar, şu şekilde sınıflandırılabilir:
- İbadetlere bağlı dualar: Namaz, oruç, hac, zekat gibi ibadetlerin bir parçası olan dualar.
- Günlük hayatta yapılan dualar: Sabah, akşam, yatarken, yemek yerken, yolculuğa çıkarken, ders çalışırken, sıkıntılı zamanlarda yapılan dualar.
- İhtiyaç halinde yapılan dualar: Hastalık, ölüm, kaza, savaş gibi durumlarda yapılan dualar.
Zaman ve Mekana Göre Dualar
Zaman ve mekanla ilgili dualar, şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Özel günlerde yapılan dualar: Ramazan ayında, Kadir Gecesi’nde, Kurban Bayramı’nda yapılan dualar.
- Özel mekanlarda yapılan dualar: Kabe’de, Mescid-i Nebevi’de, Mescid-i Aksa’da yapılan dualar.
Duanın Usul ve Adabı
Dua ederken şu hususlara dikkat etmek gerekir:
- Duaya besmele ile başlamak.
- Duada Allah’ın güzel isimlerini ve sıfatlarını kullanmak.
- Duada samimi ve içten olmak.
- Duada aşırıya kaçmamak.
- Dua ederken Allah’tan başkasına yalvarmamak.
Duanın Kabulü
Duanın kabulü, Allah’ın mutlak iradesine bağlıdır. Ancak, duanın kabulünü etkileyen bazı faktörler de vardır. Bunlar, şu şekilde sıralanabilir:
- Duanın samimi ve içten olması.
- Duada aşırıya kaçmamak.
- Dua ederken Allah’tan başkasına yalvarmamak.
- Duanın kabulüne engel olan günahlardan uzak durmak.
- Dua ederken Allah’ın rahmetine ve merhametine güvenmek.
Zikirlerin Anlamı ve Önemi
Zikir, sözlükte “hatırlamak, anmak