Emekli Kıdem Tazminatı Nedir?
Emekli kıdem tazminatı, bir işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve çalışma hayatı boyunca da 3600 gün prim ödenmiş olmak kaydı ile fiili hizmet süresinin 15 yıl olması halinde, emeklilik nedeniyle işten ayrılması durumunda işveren tarafından kendisine ödenmesi gereken bir tazminat türüdür.
Emekli kıdem tazminatı, işçinin işyerindeki ücreti, kıdemi ve yan hakları dikkate alınarak hesaplanır. Hesaplama yapılırken işçinin brüt ücreti, kıdem tazminatı tavanı dikkate alınarak hesaplanır. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl Resmi Gazete’de yayımlanarak belirlenir.
Emekli kıdem tazminatı, işçinin emeklilik nedeniyle işten ayrılması halinde ödendiği için, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle emeklilik koşullarını yerine getirmesi gerekir. Bu koşullar, işçinin doğum tarihi ve sigorta giriş tarihi gibi faktörlere göre değişiklik gösterir.
Emekli Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Emekli kıdem tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt ücreti * İşçinin kıdem süresi) / 30
İşçinin brüt ücreti, işçinin işyerinde aldığı maaş, ikramiye, prim gibi tüm ödemeleri kapsar. Kıdem süresi ise, işçinin işyerinde çalıştığı gün sayısıdır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin brüt ücreti, kıdem tazminatı tavanı dikkate alınarak hesaplanır. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl Resmi Gazete’de yayımlanarak belirlenir.
2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı
2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı, brüt asgari ücretin 7,5 katı olarak belirlenmiştir. Bu durumda, 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 15.075,75 TL’dir.
Örnek Hesaplama
Bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 10 yıl olsun. Bu durumda, işçinin emekli kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL * 10 yıl) / 30
Kıdem tazminatı = 1666,67 TL
Bu durumda, işçinin emekli kıdem tazminatı 1666,67 TL olacaktır.
Emekli Kıdem Tazminatı Alamayan Durumlar
Emekli kıdem tazminatı, işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve çalışma hayatı boyunca da 3600 gün prim ödenmiş olmak kaydı ile fiili hizmet süresinin 15 yıl olması halinde ödenir. Bu şartları taşımayan işçiler, emekli kıdem tazminatı alamazlar.
Emekli kıdem tazminatı alamayan durumlar şunlardır:
- İşçinin işyerinde en az bir yıl çalışmamış olması
- İşçinin çalışma hayatı boyunca 3600 gün prim ödememiş olması
- İşçinin fiili hizmet süresinin 15 yıl olmaması
- İşçinin emeklilik koşullarını taşımaması
- İşçinin işveren tarafından feshedilen iş sözleşmesi nedeniyle işten ayrılması
Emekli Kıdem Tazminatı Alınması İçin Gerekli Belgeler
Emekli kıdem tazminatı almak isteyen işçi, işverene aşağıdaki belgeleri ibraz etmek zorundadır:
- İş akdi sona erdikten sonra en geç 2 yıl içinde işverene başvurulması gerekir.
- İşverenin işçinin çalışma süresini ve ücretini gösteren bordrosu
- İşçinin sigortalılık durumunu gösteren SGK hizmet dökümü
- İşçi ve işverenin kimlik fotokopileri
Emekli Kıdem Tazminatı Alınması İçin Süre
Emekli kıdem tazminatı almak için işçinin işverene başvurması gerekir. İşçinin iş akdi sona erdikten sonra en geç 2 yıl içinde işverene başvurması gerekir. Bu süre içinde başvuru yapılmaması halinde, işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz.
Emekli Kıdem Tazminatı Davası
İşverenin işçinin emekli kıdem tazminatı talebini reddetmesi halinde, işçi iş