Emekli olan ihbar tazminatı alır mı?
Bu sorunun cevabı, iş sözleşmesinin feshi nedenine göre değişmektedir. İş sözleşmesi, işçi veya işveren tarafından haklı bir nedene dayanılarak veya haklı bir nedene dayanmaksızın feshedilebilir.
İşçi tarafından haklı bir nedene dayanılarak fesih halinde ihbar tazminatı alınır. Haklı bir neden, işçinin kişilik haklarının işveren tarafından ihlal edilmesi, işyerinde çalışma koşullarının ağırlaşması, işverenin işçiye karşı kötü muamelede bulunması gibi nedenleri kapsamaktadır.
İşveren tarafından haklı bir nedene dayanılarak fesih halinde de ihbar tazminatı alınır. Haklı bir neden, işçinin işverene karşı iş sözleşmesinin esaslı unsurlarını ihlal etmesi, işyerinde huzuru bozucu davranışlarda bulunması, işverene zarar vermesi gibi nedenleri kapsamaktadır.
İş sözleşmesi, haklı bir nedene dayanmaksızın işçi veya işveren tarafından feshedilmişse ihbar tazminatı ödenmez.
Emeklilik, iş sözleşmesinin feshi nedeni olarak geçerli bir nedendir. İşçi, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşveren de işçinin emekli olması nedeniyle iş sözleşmesini feshedebilir.
Ancak, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi halinde ihbar tazminatı ödenmez. Bu kural, İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, iş sözleşmesi işçinin yaşlılık, malullük veya emeklilik aylığı veya toptan ödeme almak amacıyla feshedilmesi halinde, işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz.
Bu kuralın amacı, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işverenin iş kaybına uğramasını önlemektir. İşçi, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmekle, işverene karşı herhangi bir borç altına girmemektedir. Bu nedenle, işverenin de işçiye ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Emeklilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi halinde, işverenin işçiye ödemesi gereken tazminatlar şunlardır:
- Kıdem tazminatı
- İşçinin alacağı ücretler (ücret, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, bayram tatili ücreti, yıllık izin ücreti vb.)
- İşçinin işyerinde kullandığı araç ve gereçlerin iadesi halinde karşılığı
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük ücreti tutarındadır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre hesaplanır.
İşçinin alacağı ücretler, iş sözleşmesinde belirlenen ücrete göre hesaplanır. İşçinin alacağı ücretlere, işçinin işyerinde kullandığı araç ve gereçlerin iadesi halinde karşılığı da dahildir.
İşverenin işçiye ödemesi gereken tazminatlar, iş sözleşmesinin feshi tarihindeki işçinin kıdem ve ücret durumuna göre hesaplanır.
Emeklilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi halinde, işçinin ihbar tazminatı alamamasına ilişkin kural, Yargıtay tarafından da benimsenmiştir. Yargıtay, bu konuda verdiği kararlarda, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi halinde, işçinin ihbar tazminatına hak kazanamayacağını belirtmiştir.
Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 25.02.2021 tarihli ve 2020/1580 E., 2021/5099 K. sayılı kararında, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçinin ihbar tazminatına hak kazanamayacağına hükmedilmiştir.
Sonuç olarak, emekli olan işçi, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde ihbar tazminatı alamaz. İşverenin işçiye ödemesi gereken tazminatlar, kıdem tazminatı ve işçinin alacağı ücretlerdir.