Emeklilikte Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, bir iş yerinde en az bir yıl çalışmış olan işçinin, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız nedenle feshedilmesi, işverenin iflası, işyerinin kapanması veya işçinin emekli olması gibi nedenlerle işten ayrılması halinde, kendisine ödenen maddi bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin iş yerindeki kıdem süresine ve son aldığı brüt ücretine göre hesaplanır.
Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için kendisine en son verilen 30 günlük brüt ücreti tutarında ödenir. Örneğin, bir işçi 5 yıl çalışmışsa ve son aldığı brüt ücreti 10.000 TL ise, kıdem tazminatı tutarı 5 x 10.000 TL = 50.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınacak ücret, işçinin normal ücretidir. Normal ücret, işçinin sabit ücreti, primleri, ikramiyeleri ve diğer parasal menfaatlerini kapsar. İşçinin ücretine ilişkin olarak yapılan kesintiler, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz.
Kıdem Tazminatının Damga Vergisi
Kıdem tazminatı, damga vergisine tabidir. Kıdem tazminatı tutarının %0,759’u damga vergisi olarak işveren tarafından ödenir. Örneğin, yukarıdaki örnekte verilen işçinin kıdem tazminatı tutarı 50.000 TL ise, damga vergisi tutarı 50.000 TL x 0,00759 = 379,50 TL olacaktır.
Kıdem Tazminatının Hesaplanması Örnekleri
Örnek 1:
Bir işçi, 10 yıl çalışmış ve son aldığı brüt ücreti 15.000 TL ise, kıdem tazminatı tutarı 10 x 15.000 TL = 150.000 TL olacaktır.
Örnek 2:
Bir işçi, 15 yıl çalışmış ve son aldığı brüt ücreti 20.000 TL ise, kıdem tazminatı tutarı 15 x 20.000 TL = 300.000 TL olacaktır.
Örnek 3:
Bir işçi, 20 yıl çalışmış ve son aldığı brüt ücreti 25.000 TL ise, kıdem tazminatı tutarı 20 x 25.000 TL = 500.000 TL olacaktır.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Formülü
Kıdem tazminatı, aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanabilir:
Kıdem tazminatı = (işçinin çalıştığı yıl sayısı) x (işçinin son aldığı brüt ücret)
Kıdem Tazminatı ve Emekli Sandığı
Emekli Sandığı’na tabi bir işçi, emekli olduğunda kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak, bu durumda kıdem tazminatı, işçinin emekli ikramiyesinden mahsup edilir. Örneğin, bir işçi 20 yıl çalışmış ve son aldığı brüt ücreti 25.000 TL ise, emekli olduğunda alacağı kıdem tazminatı tutarı 500.000 TL olacaktır. Ancak, bu tutar, işçinin emekli ikramiyesinden mahsup edilecek ve işçinin alacağı emekli ikramiyesi tutarı azalacaktır.
Kıdem Tazminatı ve EYT
Erken yaşta emeklilik (EYT) uygulamasının hayata geçirilmesi halinde, kıdem tazminatı hesaplamasında bazı değişiklikler yapılması gerekecektir. EYT uygulamasının hayata geçirilmesi halinde, kıdem tazminatı, işçinin emeklilik yaşını doldurduğu tarihte çalıştığı yıl sayısına göre hesaplanacaktır. Örneğin, EYT uygulamasının 65 yaş olarak hayata geçirilmesi halinde, 65 yaşını doldurmuş olan bir işçinin kıdem tazminatı, çalıştığı yıl sayısına göre hesaplanacaktır.
Sonuç
Kıdem tazminatı, bir iş yerinde en az bir yıl çalışmış olan işçinin, işten ayrılması halinde hak kazandığı bir maddi tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin iş yerindeki